Bewegen als medicijn (1): "Preventie redt veel meer levens dan intensieve zorg"

• "Op de afdeling intensieve zorg kampt 7 op de 10 patiënten met zwaarlijvigheid"
• "Bij een obese bevolking zullen de gevolgen van een besmetting veel erger zijn"
• "Mensen met een gezonde levensstijl hebben een beter immuunsysteem. En een goed werkend immuunsysteem kan de infectie in de kiem smoren"
• "Wie ziek is, mag niet sporten"
• "Een goeie preventie zal veel meer mensen redden in absolute aantallen dan de afdeling intensieve zorg"
  

Geert Meyfroidt: "Er zijn heel veel zwaarlijvige patiënten, vooral in de buikstreek. We zien meer mannen dan vrouwen."

"Dat is vaak gerelateerd aan andere problemen zoals suikerziekte, een hoge bloeddruk en andere risicofactoren waar je niet veel aan kunt doen, zoals hoge leeftijd en verminderde afweer."

"Op intensieve zorg heeft 7 op de 10 patiënten een vorm van zwaarlijvigheid. De Amerikanen - niet toevallig zij - hebben die link voor het eerst gepubliceerd. Een verhoogde BMI (boven 40) was de op één na hoogste voorspeller voor hospitalisatie, na de leeftijd van de patiënt."

Steven Van Gucht: "In de bredere populatie van mensen die in het ziekenhuis terechtkomen, zien we ook veel mensen met obesitas. Dat aantal ligt rond de 30 procent."

Tom Teulingkx: "Het BMI is een parameter waarbij je jouw gewicht in kilogram deelt door de lengte in meter in het kwadraat. Die som levert een cijfer op. De normale cijfers liggen tussen 18,5 en 25, 25-30 is overgewicht, boven 30 heb je obesitas."

"Ook de buikomtrek, ter hoogte van je navel, is een belangrijke parameter. Die kun je zelf meten."

"Bij de dames ligt die omtrek het liefst onder de 80 centimeter, bij voorkeur onder 88 centimeter. Bij mannen onder de 94 centimeter en liefst onder 102 centimeter. Anders geraak je in de gevarenzone. Elke 5 centimeter extra kan een sterfterisico van 15 procent opleveren."

Geert Meyfroidt: "Bij Covid-19 dachten we aan een beeld van longontsteking, maar je ziet ook een beeld van klontering en verhoogde neiging tot bloedstolling."

"Om de link met obesitas duidelijk te maken: het zijn dezelfde risicofactoren voor verhoogde klontering die nu de meest ernstige ziekte geven."

"Als je heel obees bent, zeker in de buikstreek, dan wordt mechanisch ademen moeilijker. De longdelen dicht bij je buik zullen dan makkelijker stilvallen."

Tom Teulingkx: "Als je gewicht hoger is, dan heb je meer zuurstofnood voor de rest van je lichaam. Dan is de kans op beademing en intensieve zorg wellicht groter."

Steven Van Gucht: "Voor het virus misschien niet. Iedereen kan besmet worden en kan een infectie oplopen. Maar de gevolgen van de infectie kunnen anders zijn."

"Bij een obese bevolking zullen de consequenties veel erger zijn en kan de afloop van de infectie ernstiger zijn dan bij een dunne en fitte bevolking."

"Dat zie je ook in de VS. In populaties met meer kans op obesitas en met slechte levensgewoontes zie je meer ziektes en overlijdens."

Geert Meyfroidt: "Je kunt niet alle gevallen linken aan overgewicht, maar je kunt wel veel voorkomen. De voorkombare zaken die de aandoeningen versterken, daar kun je in de toekomst aan werken."

Tom Teulingkx: "Deels wel. Diabetes type 2 werd vroeger ouderdomsdiabetes genoemd en is een welvaartsziekte."

"Belangrijke risicofactoren zijn overgewicht, een sedentair leven, slechte voedingsgewoontes, maar ook erfelijke aanleg en leeftijd."

"Dat zie je ook al bij adolescenten, zeker in de VS. Bewegen is hier gigantisch belangrijk en is dus zeer belangrijk in deze crisis."

Tom Teulingkx: "Bewegen en afvallen geeft niet altijd het gewenste effect. Het gaat dikwijls heel traag, je moet geduld hebben en je moet het in samenspraak met gezonde voeding doen."

"In onze maatschappij willen we directe bevrediging, hier en nu. We willen niet investeren op lange termijn om iets te bereiken, zoals vele weken sporten om fitter en gezonder te worden."

"Men denkt dat een pilletje een sneller effect zal hebben, maar bewegen is het krachtigste medicijn."

Geert Meyfroidt: "Je hebt sowieso de besmettingsgraad, maar je vergroot vooral de kans op een milder verloop."

Steven Van Gucht: "Het algemene principe is dat wie een gezonde levensstijl heeft - bewegen, gezond en gevarieerd eten, voldoende rusten - een beter immuunsysteem heeft. Dat is heel belangrijk."

"Bij een besmetting moet het immuunsysteem in de eerste week zeer efficiënt werken. Als het virus dan efficiënt wordt onderdrukt, dan is de kans klein op een erger verloop in de tweede week waarbij er beschadiging van de longen en stollingsproblemen kunnen zijn."

"Een zeer efficiënt werkend immuunsysteem kan de infectie in de kiem smoren waardoor je dat ernstigere verloop niet hebt. Een gezonde levensstijl helpt hierbij."

Tom Teulingkx: "Het gaat niet over geïnfecteerd raken, wel over het ziekteproces."

Geert Meyfroidt: "NEEN. Bij vrijwel elke ernstige virale infectie heb je een weerslag op het hart. Dat kan zeer uitgesproken zijn, soms moeten we mensen op hartlongmachines zetten."

"Wie ziek of verkouden is, moet luisteren naar zijn lichaam. Ook al plan je binnenkort een marathon, je trainingsschema is niet heilig. Het lichaam vertelt je wat je doet. Je kan hartritmestoornissen krijgen of een bestaande vorm van hartontsteking kan zo verergeren dat je op intensieve zorg belandt."

Tom Teulingkx: "Wie ziek is, sport niet. Het aantal dagen dat je ziek bent geweest, mag je nadien ook niet sporten. Stel: ik heb 4 dagen koorts gehad en ik ben de 5e dag koortsvrij, dan mag je nog eens 4 dagen niet sporten."

Steven Van Gucht: "Dan moeten we er nu aan beginnen. We hebben nog enkele maanden. Het najaar kan een moeilijke periode worden, maar het is altijd een goed idee om gezond te eten en te leven. Niet alleen voor het coronavirus, ook voor andere aandoeningen."

Steven Van Gucht: "Ik hoop dat we nog specifieke medicijnen vinden of een vaccin, want dat zou natuurlijk de beste preventie zijn. Maar het is een goed idee om zo fit mogelijk te leven en om de overtollige kilo's kwijt te spelen. Ik zou iedereen aanraden om daar nu mee te beginnen."

Geert Meyfroidt: "Zo direct is het niet. Het is geen medicijn tegen corona, maar als je corona beschouwt als een aanval, dan kun je maar beter voorbereid zijn en kun je er maar beter staan."

"Als je lichaam klaar is om aanvallen te weerstaan, dan kom je er beter uit. Ook in je herstel achteraf. De gewoonte om te trainen of te sporten zal je helpen in je revalidatie."

"We zitten in de preventieve geneeskunde, eerder dan in de curatieve geneeskunde zoals intensieve zorg. Onze impact is veel kleiner dan de preventieve geneeskunde."

"Een goeie preventie zal veel meer mensen redden in absolute aantallen dan de afdeling intensieve zorg. Wij zullen een beperkt aantal mensen redden die niemand anders kan redden."

"Maar een goeie preventie en iedereen die beweegt, dat zal veel meer mensen redden. Het is dan ook fantastisch dat de overheid ons tijdens de lockdown de toestemming heeft gegeven om te blijven bewegen. Dat was heel slim bedacht."