Het is gebeurd: de Olympische Spelen worden uitgesteld naar 2021. En dat is een primeur in vredestijd. Want de moderne Spelen gingen - op de wereldoorlogen na - altijd door. Tot vandaag gold het adagium "The Games must go on". Wij halen daarvoor nog eens deel 1 van Sporza @School boven.
De Olympische Spelen zijn amper klein te krijgen
Door het coronavirus waren al talloze sportwedstrijden uitgesteld of afgelast en nu ook het grootste sportevenement ter wereld, de Olympische Spelen. Dat is een primeur in vredestijd.
De geschiedenis leert ons evenwel dat de moderne Spelen sinds hun ontstaan in 1896 al vaak onder druk stonden, maar slechts 3 keer eerder werden ze effectief geannuleerd. In 1916, 1940 en 1944 waren er geen Olympische Spelen en daar was een goeie reden voor: de Eerste Wereldoorlog en de Tweede Wereldoorlog.
Voorts gingen de Spelen altijd door, ook al waren er verschillende edities die niet zonder slag of stoot voorbijgingen. Niet zelden kwam dat omdat sport en politiek nauw verweven waren met elkaar.
1936: Spelen als propaganda van de nazi's
In 1936 vonden de Olympische Spelen plaats in Berlijn, ook al waren de nazi's op dat moment al aan de macht en was de discriminatie van bepaalde bevolkingsgroepen al aan de gang.
Uit protest tegen dat regime organiseerde Spanje in datzelfde jaar de Olympiade van het Volk. 6.000 atleten uit 22 landen, waaronder ook België en Nederland, schreven zich in.
Maar enkele dagen voor de start brak de Spaanse Burgeroorlog uit en ging de Olympiade van het Volk niet door. Tegelijkertijd groeiden de Spelen in Berlijn uit tot een langgerekte propagandafilm van Nazi-Duitsland.
1956: Boycot in Melbourne
In 1956 werden de Olympische Spelen voor het eerst ten zuiden van de evenaar georganiseerd, in Melbourne. Bovendien vonden de Spelen plaats tijdens Australische lente en zomer, van 22 november tot 8 december.
Door de hoge reiskosten lag het aantal olympische atleten relatief laag. Daarnaast werden de Spelen in Melbourne geboycot door verschillende landen.
China zegde af omdat Taiwan ook deelnam en Egypte en Libanon boycotten de Spelen door de Egyptisch-Israëlische oorlog. Liechtenstein, Nederland, Spanje en Zwitserland deden hetzelfde uit protest tegen de inval van de Sovjet-Unie (*) in Hongarije.
En de Spelen? Die gingen gewoon door, al hadden de politieke gevoeligheden ook hun weerslag op het veld. Zo werd de halve finale in het waterpolo tussen uitgerekend de Sovjet-Unie en Hongarije afgebroken toen de spelers met elkaar op de vuist gingen.
* Sovjet-Unie: de Sovjet-Unie was één land bestaande uit 15 deelstaten. Het omvatte de huidige landen Armenië, Azerbeidzjan, Estland, Georgië, Kazachstan, Kirgizië, Letland, Litouwen, Moldavië, Oekraïne, Oezbekistan, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan en Wit-Rusland.
1972: Bloedbad in München
Een van de donkerste pagina's in de geschiedenis van de Olympische Spelen werd geschreven tijdens de Spelen van 1972 in München. Leden van de Palestijnse terreurbeweging Zwarte September gijzelden 11 Israëlische atleten in het olympisch dorp.
De bevrijdingsactie door de Duitse politie op 5 september 1972 liep faliekant af. De 11 Israëlische atleten, 5 van de 8 terroristen en 1 politieagent kwamen om het leven.
Na een onderbreking van één dag gingen de vlaggen halfstok. De Spelen gingen gewoon door, nadat de toenmalige IOC-voorzitter Avery Brundage de inmiddels legendarische woorden gesproken had: "The Games must go on."
1980 en '84: Koude Oorlog
Aan de Olympische Spelen van 1980 in Moskou namen slechts 81 landen deel. 66 landen schaarden zich achter een Amerikaanse boycot. Die kwam er als protest tegen de inval van de Sovjet-Unie en Afghanistan een jaar eerder.
Kersvers IOC-voorzitter Juan Antonia Samaranch sprak zich tevergeefs uit tegen de boycot, die op politiek vlak overigens weinig zoden aan de dijk bracht. Pas vele jaren later, in 1989, trokken de Sovjettroepen zich terug uit Afghanistan.
De Koude Oorlog tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie had 4 jaar later ook zijn weerslag op de Olympische Spelen van Los Angeles, waar de Sovjet-Unie op zijn beurt de Spelen boycotte.
1996: The Games must go on (bis)
Ook de Olympische Spelen van 1996 in Atlanta werden opgeschrikt door een daad van terrorisme, zij het minder bloedig dan in 1972. Op 27 juli om 1.30u 's nachts ontplofte er een bom in het Centennial Olympic Park in het stadscentrum van Atlanta.
De bom van dader Eric Rudolph kostte het leven aan twee mensen, 111 personen raakten gewond. De vlaggen in Atlanta gingen een dag halfstok, maar de Spelen gingen door. IOC-preses Juan Antonio Samaranch herhaalde de woorden die zijn collega Avery Brundage 24 jaar eerder uitgesproken had: "The Games must go on."
En wat met Tokio 2020? Dat verhuist naar 2021
De Olympische Spelen hebben al aanslagen en politieke spanningen overleefd. Maar in volle coronapandemie was er voor Japan en het IOC geen andere uitweg meer dan uitstel. In overleg met de Wereldgezondheidsorganisatie verhuist Tokio 2020 naar 2021, ten laatste naar de zomer van dat jaar.
