In deze aflevering van Sporza @school staan we stil bij de opmerkelijke puntentelling in het tennis. Waarom tellen ze daar met 15, 30 en 40 en niet gewoon met 1, 2 en 3?
15-love, 40-30, deuce.... Misschien heb je er nog niet bij stilgestaan, maar het tennis heeft een bijzonder vreemde puntentelling. Waar hebben we die eigenlijk aan te danken? Hierover bestaan 2 theorieën.
Theorie 1 brengt ons bij de wijzers van de klok. We nemen onze teletijdmachine van professor Barabas en zappen ons terug naar Frankrijk tijdens de middeleeuwen. In de verte zien we een klokkentoren en die kan ons helpen bij ons spelletje tennis (of wat daar op dat moment voor moet doorgaan).
We houden de score bij met de wijzers van de klok. Van 0 gaan we naar 15 en zo maken we het uur vol tot 60. Het 2e halfuur is wel speciaal, want daarin verspringen we per 10 minuten in plaats van per kwartier, omdat je zo bij 40-40 nog 2 punten kunt spelen. Ook nu nog moet je in het tennis een game met 2 punten verschil winnen.
Dit is een aantrekkelijke theorie, maar er is één probleem: het was pas vanaf de 18e eeuw standaard dat klokkentorens ook een minutenwijzer hadden. En dat brengt ons bij onze 2e theorie.
Het spel met de handpalm
Theorie 2 is afkomstig van een voorloper van het tennis, het jeu de paume. Vlak bij het Louvre in Parijs vind je nog altijd de Galerie nationale du Jeu de Paume, een kunstmuseum waar eeuwen geleden "het spel met de handpalm" werd gespeeld, iets wat je kunt vergelijken met ons kaatsspel.
Als je een punt scoort in het jeu de paume mag je opschuiven op het terrein: eerst 15 voet (een oude afstandsmaat), daarna 30 voet en de 3e keer 40 voet.
Is het theorie 1 of theorie 2? Of is er toch nog een 3e theorie? We zullen het misschien nooit weten. En er zijn nog wel meer mysteries in de puntentelling van het tennis, een liefdesmysterie zelfs. Want wat komt dat "love" dan plots doen voor de score 0?
Is het omdat de nul een beetje lijkt op een ei, ofwel in het Frans "l'oeuf'"? Of komt het toch van het Nederlandse lof? Als je iets voor lof of voor de eer doet, dan doe je het dus niet om de prijzen.
Wat is het jeu de paume?
Marathonpartijen zorgen voor introductie tiebreak
Een laatste eigenaardigheid in het tennis is de tiebreak. Tot de jaren 70 kon je enkel een set winnen als er 2 games verschil was. Zo kreeg je sets die eindigden op bijvoorbeeld 14-12.
Maar een marathonpartij op Wimbledon tussen de 41-jarige Pancho Gonzales en Charlie Pasarell was de druppel. Deze match duurde 2 dagen, met sets die eindigden op 24-22 en 16-14.
Vanaf dan werd geleidelijk aan het systeem van de tiebreak ingevoerd. Enkel op grandslamtoernooien werd in de 5e set vaak nog gewoon doorgespeeld. Tot ook hier een legendarische marathonwedstrijd voor een ommekeer zorgde: in 2010 eindigde de slotset tussen John Isner en Nicolas Mahut op maar liefst 70-68.
Tegenwoordig wordt er in de slotset vaak geëxperimenteerd met een supertiebreak, waarbij de eerste die 10 punten haalt, wint. Iets minder dramatiek dus, maar wel een hele opluchting voor de moegestreden tennissers.