De trashtalker tegenover de diplomaat: het eigenzinnige verhaal achter penaltyhelden Martinez en Livakovic

Geef Yin en Yang keepershandschoenen en Dominik Livakovic en Emiliano Martínez ontspinnen uit het leer.

Beide doelmannen ontpopten zich op dit WK - als ware penaltyspecialisten -  tot de onverwachte helden van hun land. Livakovic bij Kroatië, Martinez bij Argentinië. Vanavond toevallig tegenover elkaar in de eerste halve finale van het WK.

Ze delen in het succes, maar bewerkstelligden dat met een totaal verschillende modus operandi.  "De zen-boeddhist tegen de trashtalker", omschreef Filip Joos het gedrag van de doelmannen tijdens de befaamde strafschoppenreeksen in de kwartfinales.

Livakovic ging steevast stoïcijns op zijn lijn postvatten, terwijl Martinez zijn tegenstander - deze keer de Nederlanders - meerdere malen ging jennen. 

Midden in de penaltyreeks uitpakken met een dansje, een cynisch handje geven aan Koopmeiners, de bal op het laatste nippertje weggooien en zelfs scheidsrechter Lahoz een bemoedigend klopje op zijn kaak verkopen ... 

Gek of geniaal? Oordeel vooral zelf.

Het doel heiligt de middelen, zo blijkt.

Zowel Martinez als Livakovic slaagde er dit WK in om in één penaltyreeks respectievelijk 2 en 3 strafschoppen te redden. Livakovic tekende in Qatar zelfs al voor een recordaantal van vijf gestopte elfmeters. 

Het engeltje en het duiveltje op de schouder van een strafschopnemer hebben dit WK zo alvast een gezicht gekregen. 

Een clash der stijlen, die diep in hun levensloop geworteld ligt. 

Emiliano Martinez heeft zich van kindsbeen af moeten profileren. 

Als kleuter kuiste hij de straten in het voorgeborchte van Buenos Aires, de Argentijnse stad waar rijk en arm verder uit elkaar lijken te liggen dan links en rechts. 

Boos op de hemel telde papa Martinez elke avond het geld aan de keukentafel. "Ik heb hem meerdere keren horen huilen wanneer onze centen opnieuw op waren", vertelde de Argentijn over zijn jeugd. 

Kleine Martinez ontvluchtte zijn huiselijke problemen - met een bal aan de voet - op het asfalt van de stad. Wat bleek? Het balvaardige boefje zat vol van het voetbaltalent.

Al snel vestigde het gezin Martinez zijn hoop in de jonge saver, Emiliano.

Zeker toen lokale succesclub Independiente hem van de straat plukte om zijn droom als doelman na te jagen én hij nog voor zijn twintigste doorverkocht werd aan het grote Arsenal. 

"Ik wilde eigenlijk niet weg van mijn familie, maar ik heb het gedaan om ze uit de miserie te helpen", klonk het bij de Argentijn.

In Engeland vond Martinez als doelman niet meteen het beloofde land. De Argentijn werd in acht jaar tijd aan zes verschillende ploegen uitgeleend. Toch liet hij de oerdrang om zich te bewijzen niet zakken. Martinez had zijn gezin immers een zekere toekomst beloofd. 

Maar zijn geldingsdrang zou alsnog zegevieren. Twee jaar geleden verkaste Martinez naar Aston Villa. Eindelijk als eerste doelman. Eindelijk stabiliteit. 

Financiële berusting voor zijn familie ... Check! Maar de rust in zijn hoofd, die lijkt Martinez nog niet gevonden te hebben. 

Het trashtalken ligt nog steeds in zijn DNA verankerd. "Tijdens zo'n penaltyreeks kan hij niet verstoppen dat hij van de straat afkomstig is", zag ook commentator Filip Joos.

Livakovic maakte - zeker voor een doelman - heel wat minder sprongen. Niet in zijn carrière, niet in zijn hoofd.

Zo voetbalt de Kroatische nummer één al zijn volledige leven onder dezelfde kerktoren, die van de bekende St Mark's Church in Zagreb. Livakovic lanceerde zijn voetballoopbaan bij NK Zagreb en maakte nadien de logische overstap naar grote broer Dinamo Zagreb.

Om u een idee te geven: de middenstip van Dinamo ligt in vogelvlucht slechts 5,67 kilometer verwijderd van die van NK.

Een bewuste keuze om dicht bij de warmte van zijn gezin te blijven. Zo groeide de tiener - liefst met een politiek boek in zijn hand - op aan de open haard van zijn ouderlijke huis. Grootvader was dokter, vader ingenieur én minister, grootmoeder een lerares van de oude stempel. 

Voetbal leek in zijn intellectuele thuis voor lange tijd slechts een plan B. Livakovic stortte zich initieel op zijn politieke studies en wilde - naar het voorbeeld van zijn vader - eigenlijk vooral aan de slag als diplomaat in Kroatië. "Dat plan staat even op pauze, maar na mijn voetbalcarrière ga ik er zeker nog voor", liet hij onlangs nog optekenen.

De Kroaat kon zijn uitstekende oog-handcoördinatie - aangeleerd als jonge basketbalspeler - nu eenmaal niet ontlopen. Hij sloot een verdrag met zichzelf en ging aan de slag als professionele doelman. 

Al vult hij ook die job diplomatisch in.  "Die jongen is een sieraad voor de sport. De rust die hij in zijn doel en bij een penaltyreeks uitstraalt, is onwaarschijnlijk", vertelt Filip Joos.

Hun persoonlijkheid is als water en vuur, hun acte de présence tussen de palen eveneens. Maar de blik in hun ogen ... die is inwisselbaar. Vastberaden. 

Een vertrouwenskwestie te danken aan hun nationale ploeg. Zo heeft Livakovic schijnbaar deugd van een vlucht uit de Zagrebse sleur. Bij de nationale ploeg stuwen sterren als Luka Modric de doelman vooruit, ver weg uit zijn comfortzone.

Het leven als doelman is nu eenmaal compromisloos. Het is de linkerhoek óf de rechterhoek. Wat vaak een moeilijk te overkomen ultimatum was voor de eeuwige twijfelaar in Livakovic. Maar dankzij een intervention van zijn Kroatische kapitein rijmt "kiezen" niet noodzakelijk meer op "verliezen" in het hoofd van Livakovic.

"Je straalt onzekerheid uit. Het team voelt dat", vertelde Modric hem voor het toernooi. "Je bent te bang om fouten te maken. Dat is niet nodig: je bent een uitstekende doelman. Ik ben hier ook niet geraakt door bang te zijn. Je mag durven."

En of de peptalk van zijn kapitein indruk heeft gemaakt. Livakovic maakt door zijn uitstekende decision-making op dit WK zowaar aanspraak op de Golden Glove.

Ook Martinez is - in de meest romantische zin van het woord - een nationalist. Niet het soort dat “de ander” beschuldigt, wel het soort dat zélf net dat tikkeltje meer kan presteren voor zijn land.

De tijd dat doelmannen van Zuid-Amerikaanse landen een noodzakelijke realiteit in een ploeg vol voetbalfantasieën vormden, is reeds lang vervlogen. Toch heeft Argentinië in zijn recente geschiedenis maar weinig keeperstalenten grootgebracht. De transfer van Martinez voor 17,4 miljoen euro naar Aston Villa maakte van hem zo plotsklaps de duurste Argentijnse doelman aller tijden. 

En ook in de kern van de nationale ploeg wordt Martinez naar waarde geschat. "Wanneer we hem nodig hebben, is hij er altijd", vertelde Messi na de penaltythriller tegen Nederland. 

Dat Martinez een perfect match is binnen de Argentijnse bende vol buitenbeentjes, stond in de sterren geschreven. Zo lijkt zijn geldingsdrang zelfs een invloed op superster Lionel Messi - die zowaar zelf begint te trashtalken - te hebben.

Of hij ook zijn antilichaam Livakovic van zijn gifbeker kan laten drinken, is een geheel ander verhaal. Want vergis u niet: hoe verschillend Yin en Yang ook mogen zijn, ze zijn semantisch verbonden in een droom: wereldbekerwinst.

Een wederdienst voor het land - dat hen grootgebracht heeft - en hen o zo goed lijkt te verstaan.