Op de Winterspelen zou de 15-jarige Russische topschaatsster Kamila Valijeva betrapt zijn op het gebruik van een verboden middel. Wat is er precies aan de hand en over welk middel gaat het? Sporza-journalist David Naert en toxicoloog Jan Tytgat van de KU Leuven geven tekst en uitleg.
Russische kunstschaatster Valijeva mogelijk betrokken in dopingschandaal
Wat is er aan de hand?
"Het gaat vooralsnog om geruchten", benadrukt David Naert, die de situatie schetst. "Rusland, met Kamila Valijeva, won maandag de landencompetitie in het kunstschaatsen. Nadien werden de winnaars gehuldigd op een podium, maar de medailles werden toen niet uitgereikt. En dat is nog steeds niet het geval."
"Al snel deden geruchten de ronde over een dopinggeval bij de Russische ploeg. De Internationale Schaatsfederatie (ISU) heeft bevestigd dat de medailleceremonie uitgesteld werd om juridische redenen."
"De anti-dopingreglementen schrijven voor dat als een atleet positief test en hij of zij nog geen 16 jaar is, dan mag die persoon niet bij naam worden genoemd. En Kamila Valijeva, die is 15."
Valijeva is ondanks haar prille leeftijd niet de minste. "Ze is echt wel een grote naam", zegt Naert. "Ze is de topfavoriete voor het goud, ook al is ze nog maar 15. Ze kroonde zich eerder dit jaar tot Europees kampioene, een echte topschaatsster dus."
Over welk product gaat het en wat doet het precies?
Volgens verschillende bronnen zouden in de dopingstalen van Kamila Valijeva sporen gevonden zijn van trimetazidine. Toxicoloog Jan Tytgat van de KU Leuven geeft uitleg bij dat verboden middel.
"Trimetazidine is een geneesmiddel dat ingezet kan worden bij angina pectoris, een hartaandoening. Het product zorgt voor een betere bloeddoorstroming en een betere zuurstofaanvoer naar het hart. Het zorgt er ook voor dat het hart glucose als energiebron beter kan gebruiken", vertelt Tytgat.
"Het is geen stimulerend middel, maar kan de prestatie wel bevorderen. Daardoor is het sinds 2014 een verboden substantie, zowel binnen als buiten competitie."
Wat hangt Valijeva boven het hoofd?
"Ze heeft het voordeel dat ze nog geen 16 jaar is", weet David Naert. "In dat geval zou ze voor 4 jaar geschorst kunnen worden, maar op haar leeftijd kan dat maximaal 2 jaar zijn. Misschien komt ze er zelfs vanaf met een blaam."
"Maar het blijft allemaal erg voorwaardelijk", herhaalt Naert. "We weten bijvoorbeeld nog niet wanneer Valijeva positief getest zou hebben. Waarom komt dat nu pas - of uitgerekend nu - aan het licht?"
"Maar als het verhaal klopt, dan verliest Rusland de gouden medaille van de teamcompetitie en dan mag Valijeva niet deelnemen aan de individuele competitie, waar ook Loena Hendrickx in meeschaatst."
Rusland? Alweer?
Rusland heeft al niet de beste reputatie op het vlak van doping. Nu komt dit er weer bij. "Inderdaad, en dan moet je weten dat het land eigenlijk nog altijd geschorst is, na manipulatie van de gegeven van het anti-dopinglab in Moskou", zegt David Naert.
"Die schorsing loopt nog tot december. Zo is de Russiche atletiekfederatie nog altijd uitgesloten door de Internationale Atletiekbond, en kan het land dus niet meedoen aan het WK in Eugene in juli, en het EK in München de maand erna."
"Op de Winterspelen in Peking treedt het land aan als "Olympisch Comité van Rusland", al ogen de outfits met wit, blauw en rood toch erg Russisch en niet meteen neutraal."
"Je zou denken dat Rusland na alle schandalen van de voorbije jaren voorzichtiger zou zijn geworden, maar dat is toch nog niet helemaal het geval."
Ook vele sporters zijn niet overtuigd dat het land zijn lesje geleerd heeft.
"Ook vele sporters zijn niet overtuigd dat het land zijn lesje geleerd heeft. Een Amerikaanse en Britse zwemmer maakten tijdens de Olympische Spelen in Tokio hun beklag over de Russische concurrentie en dat de wantoestanden in Rusland wat hen betreft strenger mochten worden aangepakt."
"Er is enkele maanden geleden nog maar een nieuwe baas benoemd aan het hoofd van Rusada, nadat de vorige in onduidelijke omstandigheden moest opstappen."
"Er wordt argwanend toegekeken of de Russische regering de zaken daar niet nog altijd aanstuurt. Het is dus nog niet zeker of Rusada onafhankelijk kan optreden en dat is een voorwaarde voor Rusland om normaal te kunnen functioneren in de internationale sportwereld."
Hoe wordt er in Rusland gereageerd?
"Ik lees uiteenlopend reacties", zegt David Naert. "Op sociale media krijgt Kamila Valijeva veel steun. Sommigen zien er dan weer een complot in van het Wereldantidopingagentschap WADA dat het net nu bekendgemaakt is."
"Maar ik lees toch ook kritische stemmen, bijvoorbeeld in Sovjetski Sport, een Russische sportkrant. Daarin wordt gewag gemaakt van "mogelijk een van de zwartste dagen in de geschiedenis van de Russische sport"."
"Een commentaarstuk in datzelfde blad is ook erg bitter: "Het sprookje dat Rusland zuivere sporters heeft, is voorbij. De Russische sport is een catastrofe", staat er te lezen. Dat vind ik toch opvallend sterke taal voor een zaak die nog moet worden uitgeklaard", besluit David Naert.
