Spionage, doofpotten en “valse” sneeuw: welkom bij de Winterspelen, waar niks is wat het lijkt

De besmettelijke omikronvariant als tegenstander van iedere olympiër.

Positief testen in Peking staat nagenoeg gelijk aan diskwalificatie door de Chinese bureaucratie. Het land hanteert namelijk een uiterst streng zero-covid-beleid.

Miljoenensteden gaan er onverbiddelijk op slot bij een handvol besmettingen. Dan draait China zijn hand niet om voor een ingeweken wintersporter die ziek zou kunnen zijn.

Kim Meylemans kan erover meespreken. De Belgische skeletoni legde bij aankomst een (vals?) positieve test af en kwam meteen in een speciaal quarantainehotel terecht.

Ondanks twee negatieve PCR-testen die volgden, vertelde een geëmotioneerde Meylemans dat ze toch nog 7 dagen alleen in quarantaine moest op een andere locatie. Door een tussenkomst van het IOC mocht ze alsnog naar het olympisch dorp.

De hele zaak toont aan dat China geen uitzonderingen zal maken.

De olympische bubbel wordt dan ook streng afgeschermd van de lokale bevolking. Het aantal coronatests is voor de aanwezigen nú al niet meer bij te houden en verplaatsingen zijn enkel mogelijk via een netwerk aan bussen.

Om de hele beleving nog wat “onnatuurlijker” te maken, wordt - naast vrijwilligers in beschermende pakken - een leger aan robots ingeschakeld. In het mediacentrum serveert een technologisch hoogstandje de drankjes en afgezonderde atleten krijgen eten aangeleverd door een broertje van WALL-E.

Soms nog met kinderziektes: de Russische kunstschaatsster Evgenia Medvedeva deelde een video waarop een robotje er met haar middagdeten vandoor ging. Je zal de avond voor de belangrijkste dag uit je carrière maar achter zo'n metalen ding moeten aanhollen voor wat rijst met kip...

Sinds de Zomerspelen in 2008 is er veel veranderd, maar één ding is hetzelfde gebleven: de kritiek op China voor schendingen van de mensenrechten.

Zo is er de onderdrukking van minderheden in Tibet en Xinjiang, maar ook de politieke inmenging in Hongkong en Taiwan.

Het zijn gevoelige kwesties die veel verder gaan dan alleen maar sport.

Tot midden november plots de bizarre zaak van de Chinese tennisspeelster Peng Shuai aan het licht kwam. Nadat ze een voormalig Chinees leider beschuldigd had van seksueel misbruik, verdween ze spoorloos van de radar.

Het Internationaal Olympisch Comité kreeg een lawine aan lastige vragen te verwerken - over Peng, maar eveneens over de legitimiteit van de Winterspelen. De doorzichtige pogingen van China om het zaakje toe te dekken, hielpen allerminst. Meerdere landen, waaronder de VS, kondigden een diplomatieke boycot aan.

Bij de start van de Winterspelen is de zaak nog altijd brandend actueel. Tijdens de eerste persconferentie van IOC-voorzitter Thomas Bach ging het merendeel van de vragen over Peng.

De Duitser vertelde dat hij de tennisspeelster zou ontmoeten, maar ging vragen over een onderzoek uit de weg: “Het moet de beslissing van Peng zijn. Het is haar leven.” Opvallend genoeg sprak de Chinese tolk tijdens de vertaling nooit de naam uit van Peng.

Zij-die-niet-genoemd-mag-worden ligt duidelijk nog steeds gevoelig.

Het is maar de vraag of atleten hun podium wél durven te gebruiken om de mensenrechten in China aan te klagen.

Tijdens persmomenten zijn sporters normaal vrij om hun meningen te uiten, maar een regel in het olympisch charter verbiedt politieke propaganda tijdens events. Daarnaast sprak de Chinese Communistische Partij al dreigende taal dat atleten ook nog steeds onder de wetten van het land vallen.

U wil niet weten hoe vaak onze collega ter plaatse de voorbije dagen al gniffelend het advies “Let op naar welke sites je surft!” te horen kreeg.

Heel wat federaties - ook de Belgische - raden hun leden aan hun eigen smartphone of tablet thuis te laten, uit vrees voor spionage door de overheid.

“Afluisterapparatuur haal je nietsvermoedend binnen met apps die ofwel verplicht zijn of waar je moeilijk zonder kunt, zoals WeChat, het Chinese WhatsApp en Facebook”, vertelde onze lokale correspondente daarover.

"Die apps registreren dan de beweging van je toetsenbord en slaan ook screenshots op van je scherm. Op die manier kunnen ze bijvoorbeeld ook je wachtwoorden ontfutselen."

Alle aanwezigen in Peking moeten bijvoorbeeld verplicht de applicatie “MY2022” installeren, zodat hun gezondheids- en reisinfo gevolgd kan worden. Onderzoek toonde al aan dat de applicatie heel wat gevaren inhoudt.

De Belgische federatie stelt daarom telefoons met simkaarten ter beschikking voor de communicatie onderling, bij de Amerikaanse FBI raden ze zelfs wegwerpmodellen aan.

Toch nog goed nieuws voor onze collega: de “Great Firewall” die het Chinese internet reguleert, wordt tijdelijk geopend voor buitenlandse olympiërs.

Al kijkt Big Brother ook daar ongetwijfeld mee.

Oh ironie, in Peking ligt er eigenlijk niet genoeg sneeuw voor de Winterspelen.

Het maakt dat er - net zoals bij enkele andere edities - gebruikgemaakt moet worden van kunstsneeuw. Voor de productie daarvan zou er maar liefst 200 miljoen liter water nodig zijn. Dat voelt wrang aan als je weet dat het noorden van China af te rekenen heeft met ernstige watertekorten.

Daarnaast wijzen klimaatactivisten ook naar de hoeveelheid stroom die er nodig is voor al die sneeuwmachines en het feit dat de skipistes pal in een beschermd natuurgebied zijn aangelegd. Met erosie, aardverschuivingen en schade aan vegetatie tot gevolg.

Toch pocht de organisatie dat deze Winterspelen volledig klimaatneutraal zullen zijn. Zo zou de waterkwestie opgelost worden door onder meer riool- en smeltwater te hergebruiken en nadien weer op te vangen in reservoirs.

Volgens heel wat experts zijn de Chinese claims dat de Spelen niet schadelijk zijn voor het milieu moeilijk serieus te nemen zijn. En vallen ze al zeker niet te controleren.

Een specialist verwoordde het als volgt: “Iedereen zou klagen als je de 100 meter sprint niet tot op een milliseconde nauwkeurig zou kunnen meten, maar als het gaat om duurzaamheid controleert niemand de organisator.”