Griekse helden in de mythologie worden al meer dan 2.000 jaar bezongen. De grootste god uit de Griekse voetbalgeschiedenis is echter een spits van vlees en bloed. Angelos Charisteas zorgt in de EK-finale van 2004 voor een mirakel. Stef Wijnants ontleedt in de reeks "One Famous Goal" een doelpunt voor de eeuwigheid.
Luxe-invaller
Een schoonheidsprijs voor zijn stijl is niet weggelegd voor Angelos Charisteas. Met zijn 1,85 meter en wat hoekig voorkomen (in Ajax zouden ze hem de bijnaam Mr Bean geven) wordt hij vooral gezien als een zuivere targetspits.
Tussen de twee centrale verdedigers wacht hij op een lange bal en probeert hij eens in het bezit ervan de aanvallende middenvelders te laten aansluiten. En koppen natuurlijk, een ander kenmerk voor de spits die op zijn 22e in het oog springt van Werder Bremen.
Veel potten breekt Charisteas niet in Duitsland. Hij wordt er gebruikt als vierde spits na topschutter Ailton, Klasnic en Nelson Valdez. In de aanloop naar EURO 2004 mag hij als luxe-invaller wel wat prijzen in de kast zetten. Werder wint zowel de titel als de beker. Maar zijn bijdrage blijft beperkt tot 6 goals in alle competities.
Eén man is een echte believer in Charisteas. Bij gebrek aan betere spitsen praat de bondscoach van Griekenland Otto Rehhagel in op de weifelende spits.
“Ik moest hem overtuigen dat hij tot grootse dingen in staat was”, zei König Otto. Charisteas blijkt een voortreffelijke leerling. Het kopbaldoelpunt waarmee hij thuisland Portugal in een immens trieste fado brengt, heeft hem in Griekenland onsterfelijk gemaakt.
Charisteas scoort 2 keer voor Werder tegen Leverkusen:
Ausputzer
Met één WK- en één EK-deelname kan het Griekse voetbal in het begin van het nieuwe millennium weinig adelbrieven voorleggen. Het heeft ook nog nooit een wedstrijd op een groot toernooi gewonnen. Daarvoor moet Otto Rehhagel zorgen.
De Duitse coach komt als geroepen. De man van orde, tucht en gezag, van tactiek en ijzeren discipline, van eendracht maakt macht. Zelden is de zegswijze "de juiste man op de juiste plaats" zo van toepassing geweest als op de aanstelling van Rehhagel in Griekenland.
Rehhagel (intussen bijna 82 jaar) heeft lak aan de internationale tendens om in de defensie meer opbouwende spelers te zetten en komt voor de dag met een ouderwetse "ausputzer", een libero achter zijn verdediging.
Voor de rest pakt hij uit met zoneverdediging, onophoudelijk loopwerk en het verstoren van het spel van de tegenstander. Zelf het spel maken is een illusie met deze spelersgroep.
Van de selectie die naar Portugal afreist, staat er niet één speler in de basis bij een grote Europese topclub. Alleen Letland staat nog lager genoteerd bij de bookmakers om het EK te winnen.
De kwalificatie voor het EK is al een succes (het eindigt in de voorronde vóór Spanje), maar als Griekenland in de openingsmatch thuisland en favoriet Portugal met Figo, Deco en de jonge Cristiano Ronaldo moet bekampen, zijn de verwachtingen getemperd.
Coach Otto Rehhagel blikt terug op EURO 2004:
Koppen maar
Tijdens de openingsceremonie in Porto hemelen de Portugezen hun rijke historie op met een middeleeuws schip op het veld. De Grieken houden zich schuil in de catacomben en de Griekse commentator praat zichzelf moed in. “Het is tijd om piraten te worden en de zege te stelen."
Portugal acteert te gecrispeerd en de Grieken straffen de flaters af. Met een sensationele 2-1-zege wordt het EK op gang geschoten. Van Athene tot op de eilanden strijkt de Griekse vlag nog wat strakker, de "grootste" zege ooit is een feit.
Spits Charisteas voelt zich lekker en werkt zich te pletter. Hij wordt met zijn eerste EK-goal beloond in de 1-1 tegen Spanje. Wat een luxe, de Grieken mogen zelfs de derde groepsmatch verliezen van Rusland.
Met Frankrijk wacht de titelverdediger in de kwartfinales. Zidane, Henry, Barthez of Trezeguet maken zich niet al te veel zorgen om die afwachtende Grieken. Dat ene geniale moment zal de 5-4-1-opstelling wel kraken.
Met Charisteas hebben de Franse verdedigers weinig last, tot Zagorakis een voorzet op het hoofd van zijn spits plaatst en die de bal met het hoofd prachtig in de kruising jaagt.
Het ongeloof in de voetbalwereld slaat toe. Hetzelfde scenario voltrekt zich in de halve finale. De beste ploeg van EURO 2004, Tsjechië, loopt ook tegen een 1-0-nederlaag aan. Dit keer is het verdediger Dellas, die in de verlengingen de bal met het hoofd binnenbuffelt.
Charisteas schakelt Frankrijk uit met rake kopbal:
Kopbal voor eeuwigheid
Lissabon maakt zich op voor een historische voetbalavond, want Portugal heeft zich na de nederlaag in de openingsmatch via Spanje, Rusland, Engeland en Nederland een weg naar de finale gebaand. Dit keer zal het niet meer fout lopen.
De internationale pers heeft weinig sympathie voor het loopgravenvoetbal van Rehhagel (in Griekenland intussen verheerlijkt tot "Rehhakles") en hoopt en bloc dat de underdog verslagen wordt.
Maar "Rehhakles" pakt uit met een meesterzet en laat de Grieken dit keer de match niet barricaderen.
In balbezit spelen ze zowaar combinatievoetbal en lijken ze in niets meer op de ploeg die in de vijf voorgaande matchen een afweergordel optrokken en sporadisch counterden. Portugal heeft er geen antwoord op.
En dan is er de hoekschop voor de oneindigheid in de 57e minuut. Het is de enige corner die de Grieken in de finale mogen nemen. Basinas krult voor en Angelos Charisteas knikt met een ogenschijnlijk eenvoudige kopstoot de bal tegen de netten. Voor de derde keer op een rij werd het 1-0, voor de derde keer is een kopbal beslissend.
Griekenland pleegt allicht de grootste coup uit het moderne voetbal. "Piratiko" wordt een geuzenwoord in Hellas en Angelos Charisteas hoeft zijn hele leven geen cent meer in een Grieks restaurant te betalen.
Kopbal van Charisteas bezorgt Griekenland Europese titel:
Odyssee zonder succes
Na het EK en een zomer vol festiviteiten – in Athene vinden in 2004 ook nog de Olympische Spelen plaats – trekt Charisteas opnieuw naar Bremen. Ondanks zijn status komt hij er ook nu niet aan de bak en verkast hij in de winter naar Ajax om Zlatan Ibrahimovic op te volgen.
In Nederland wordt hij ook nooit de voetbalheld van in zijn thuisland. Na anderhalf jaar Ajax trekt hij met 15 doelpunten op de teller zowaar naar aartsvijand Feyenoord, waar hij met Benji De Ceulaer en Stein Huysegems twee Belgen naast zich in de spits krijgt.
Charisteas wordt door zijn overstap niet meteen hartelijk bejegend door de Rotterdamse diehard fans en krijgt de bijnaam "De Neus" (een verwijzing naar het Joodse imago van Ajax). Feyenoord zwalpt, wordt pas zevende en ondanks zijn 10 goals geeft de Rotterdamse clubleiding hem een onvoldoende.
In 2007 is Charisteas nog maar 27 jaar en wordt hij, de onsterfelijke Griekse god, op clubniveau nergens voluit aanvaard. Charisteas keert terug naar Duitsland, naar degradatiekandidaat FC Nürnberg.
Het is het begin van een odyssee zonder succes, want ook na Nürnberg sprokkelt hij bij Bayer Leverkusen, Arles-Avignon, Schalke 04, Panelotikos en Al Nassr in Saoedi-Arabië nog slechts een handvol doelpunten bij elkaar. In 2014 zet hij een punt achter zijn carrière.
Op clubniveau wordt Charisteas nooit als topspits aanvaard
Belichaming van voetbalnatie
Sinds het einde van zijn voetballoopbaan pendelt Charisteas tussen Nederland en zijn geboorteland. In 2018 opent hij in het centum van Amsterdam een restaurant, "een wentelteefjeszaak".
Van het voetbal heeft hij de eerste jaren zijn buik vol, maar aan de lokroep van zijn jeugdliefde Aris Saloniki kan hij niet weerstaan. Sinds vorig seizoen zet hij er de lijnen uit als technisch directeur.
Angelos Charisteas was geen tovenaar op een voetbalveld. Grote clubs struikelden niet over elkaar om hem in te lijven en verdedigers lieten hun slaap niet om tegen hem te spelen.
Maar de spits is wel de belichaming geworden van een trotse voetbalnatie wier aanpak door het grote publiek verketterd werd. Charisteas speelde 88 keer voor Griekenland en scoorde 25 goals.
Als Charisteas terugkijkt op dat onbetaalbare moment, verwoordt hij het perfect. “ Zelfs over 50 jaar zal iedereen herinneren dat ik het doelpunt maakte dat Griekenland de Europese titel bezorgde."
"We hebben geschiedenis geschreven en mijn leven is vanaf dat moment compleet veranderd.” In Griekenland wil immers elke beginnend voetballertje Angelos Charisteas worden.
