Michel Wuyts (63) heeft de gouden wielerjaren van Eddy Merckx, gisteren 75, in de jaren 60 en 70 meegemaakt als jonge knaap. "Hij was de exponent van de golden sixties", weet onze commentator, die benieuwd is naar een nieuw hoofdstuk wielereuforie.
Van Rik Van Looy naar Eddy Merckx
Mij is het succes van Merckx overvallen. En dat is ook nog eens uitvergroot door het feit dat Merckx een regiogenoot was van mij. Hij is geboren in Kiezegem en ik in Lovenjoel. Dat was in vogelvlucht 8 kilometer van elkaar.
En dan zag je rondom je heen in het Leuvense dat in grote mate de oversteek gemaakt werd van Rik Van Looy naar Eddy Merckx. Omdat het razendsnel duidelijk was dat Merckx iets zou invullen wat Van Looy en zijn voorgangers nooit konden invullen: namelijk excelleren in het hooggebergte en een grote ronde winnen.
We zaten in de gouden jaren 60. Na de lamentabele en waanzinnig wanhopige gevolgen van de Tweede Wereldoorlog bloeide de economie weer open. Iedere Vlaming wou zijn eigen woning en dat lukte ook nog.
Bovendien zagen en vonden we een exponent van dat succes in een topfiguur in de sport, met name Eddy Merckx. Hij was de juiste man op de juiste plek en in het juiste tijdvlak.
Zaten al 30 jaar te wachten
We leefden in de waan van een niet te stoppen weelde. We kwamen van bijna niks en in de gouden jaren 60 kreeg iedereen plots dat beeld van de verwezenlijking van een droom voor zich. We gaan bij wijze van spreken voor eeuwig gelukkig worden. Bovendien zullen we ons geluk nog eens kunnen botvieren in een figuur die ons het allerhoogste zal laten zien. Dat is ook gebeurd.
De mensen zaten al 30 jaar te wachten op iemand die iets kon doen wat anderen betrachtten, maar niet konden bereiken. We hadden wel al eens een 2e plaats in de Tour van 1957 met Marcel Janssens en een 2e plaats met Briek Schotte in de Tour van 1948. Maar dat was wel telkens op een onoverbrugbare achterstand op de 1e. Briek Schotte eindigde 2e na Gino Bartali, Marcel Janssens werd 2e na Jacques Anquetil.
En het werd vrij snel duidelijk, zeker na zijn Giro in 1968, dat Merckx de Tour kon winnen. Dat wisten ook zijn concurrenten.
Want Herman Van Springel heeft me ooit toevertrouwd: "Het ergste na mijn Tour-nederlaag in de laatste rit in 1968 was niet het besef dat ik tegen Jan Janssen verloor, maar wel dat deze kans nooit meer zou terugkomen. Want er komt eentje volgend jaar naar de Tour en daar zal niemand iets tegen kunnen doen."
Geschiedenis herhaalt zich
Die weelde is gedurende 10 jaar uitgebreid. Onderschat dat niet, want een topper wordt altijd beoordeeld op basis van zijn vorige prestatie. Van Merckx werd al heel snel niet meer aanvaard dat hij een wedstrijd verloor.
Dat is hard, maar dat bestaat nu nog. Als Boonen 2 jaar de Ronde van Vlaanderen niet won, dan zat ook hij al met een probleem. Dat gaat zo met menselijke verwachtingen.
Als je nu terugblikt op de carrière van Merckx, is het nog veel onwaarschijnlijker wat hij allemaal ingevuld heeft aan hoop en verwachtingen. 525 overwinningen, dat is irreëel. Ik ben me daar nu nog veel meer van bewust dan toen.
Het wielrennen is compleet veranderd, dus is het moeilijk om te vergelijken. Maar ik durf de vergelijking wel aan dat het bijzonder moeilijk wordt om Merckx nog te evenaren. De enige vergelijking die ik durf te trekken is dat er nu ook een grote drang is om het verwachtingspatroon in te vullen. En dat wordt getransponeerd naar de figuur van Remco Evenepoel. Dat is eigenlijk de geschiedenis die zich herhaalt.
Evenepoel kan eenzelfde euforie teweegbrengen. En met de huidige middelen, zoals dan vooral de sociale media, zou de euforie zelfs nog veel groter kunnen zijn.
De enige vergelijking die ik durf te trekken is dat er nu ook een grote drang is om het verwachtingspatroon in te vullen. En dat wordt getransponeerd naar de figuur van Evenepoel.
Merckx excelleerde in alles
Eddy Merckx heeft nieuwe maatstaven gezet. Er was niet 1 onderdeel waarin hij middelmatig was. Hij excelleerde in alles.
In zijn beginperiode was hij met voorsprong de beste klimmer. Hij is heel zijn carrière lang de beste tijdrijder geweest. En hij was ook met voorsprong de beste daler. Merckx kon risico’s aan in de afdalingen waar anderen niet eens durfden aan te denken.
Er wordt gezegd dat Merckx in Milaan-Sanremo de trottoirranden in de afdaling van de Poggio als "curbstones" gebruikte. Maar als de televisie nog niet over de middelen beschikte om alles in close-up te nemen, dan slaat de verbeelding op hol. Het besef dat het waar zou kunnen zijn, is al voldoende.
Michel Wuyts
