In deze nieuwe reeks van Sporza @school staan vernieuwingen in de sport centraal. De oprichter van de Moderne Spelen bedacht ooit zelf een sport, die ook nu nog altijd op het olympische programma staat: de vijfkamp.
Een van de meest onbekende sporten op de Olympische Spelen is zonder twijfel de moderne vijfkamp. Je zou misschien verwachten dat het net als de zevenkamp of tienkamp een onderdeel van de atletiek is, maar niets is minder waar.
De vijfkamp is een uitvinding van Pierre de Coubertin, de oprichter van de moderne Olympische Spelen. Hij liet zich inspireren door de pentatlon op de Spelen in de Oudheid, een combinatie van een loop-, werp- en worstelwedstrijd.
"De atleten van de vijfkamp zijn de mooiste van allemaal", schreef de beroemde filosoof Aristoteles. "Ze hebben lichamen die alle inspanningen aankunnen, zowel op de atletiekpiste als bij een krachtmeting."
5 uiteenlopende sporten met militaire achtergrond
Ook de vijfkamp van De Coubertin moest de ultieme atleet bekronen en was geïnspireerd door de opleiding in het leger.
Het achtergrondverhaal was dat van een soldaat die vanuit vijandelijke gebied een boodschap moest overbrengen. Eerst verliest hij zijn paard en moet hij te voet voort, waarbij hij zich verdedigt met zijn pistool en zijn degen. Ten slotte moet hij een rivier overzwemmen om veilig de boodschap door te kunnen geven.
De vijfkamp combineert dan ook de 5 sporten uit het verhaaltje: schermen, zwemmen en jumping (op een paard dat hen door lottrekking is toegewezen) om de startvolgorde van de laatste proef te bepalen: een combinatie van lopen en schieten. Wie als eerste over de finish komt, is meteen ook de winnaar.
De verdeling van de paarden gebeurt met lottrekking
Pech voor Patton
De moderne vijfkamp stond voor het eerst op het programma van de Olympische Spelen in 1912. Geen enkele deelnemer had ooit al aan een vijfkamp deelgenomen. De Zweden domineerden de competitie, de eerste niet-Zweed was luitenant George Patton.
Patton verloor een medaille tijdens de schietproef, uitgerekend zijn sterkste onderdeel. De Amerikaan beweerde dat zijn schoten zo precies waren dat ze exact door de gaatjes vlogen die hij eerder met zijn kogels had geboord.
Luitenant Patton werd uiteindelijk generaal Patton en voerde als een van de beroemste bevelhebbers uit de geschiedenis de geallieerde troepen aan tijdens de Tweede Wereldoorlog, onder meer bij de Slag om de Ardennen.
Het levensverhaal van Patton werd in 1970 verfilmd
Timmerman zaagt militaire traditie door
Tot 1952 zou de vijfkamp het terrein blijven van soldaten. In dat jaar wint met de Zweedse timmerman Lars Hall voor het eerst een niet-militair.
Ook nu staat de vijfkamp nog altijd op het olympische programma, zowel bij de mannen als de vrouwen, maar je moet al geluk hebben als je er ooit een beeldje van ziet passeren op televisie. Zo blijven de ultieme atleten nog altijd een beetje de anonieme atleten.