Op Twitter, in Whatsapp-groepen en in onze eigen Villa Sporza: Belgisch leedvermaak over de uitschakeling van de Franse nationale ploeg viel niet te ontkennen gisteren. Niet iets om trots op te zijn volgens socioloog Walter Weyns (Universiteit Antwerpen), maar wel des mensen. Waar komt het vandaan?
Hoongelach en leedvermaak tierden welig gisteren op Twitter na de penaltymisser van Kylian Mbappé. U vindt er een mooi overzicht van in onze "lees ook".
Dat de Franse spelers door sommigen arrogant gevonden worden, ligt misschien eerder in de verhouding die we als Belgen hebben met grote broer Frankrijk. "In het algemeen ontstaat leedvermaak in een machtsonevenwicht tussen een kneusje en een autoritaire meerdere", legt socioloog Walter Weyns uit.
"Als je chef eens een blauwtje loopt of van zijn voetstuk valt, dan geeft dat een bevrijdend gevoel. In Europa is België een kneusje."
Vraag is of we vanavond collectief even hard zullen juichen als het grote Duitsland wordt uitgeschakeld door de Engelsen op het EK? En hoe reageerde u op de uitschakeling van Nederland?
Het valt moeilijk te ontkennen dat het Belgisch leedvermaak vooral focust op Frankrijk en Oranje. Want of we het nu beseffen of niet, ons verleden met die twee "overheersers" werkt via kleine dingen in onze cultuur (denk maar aan de taal) meer door.
In het algemeen ontstaat leedvermaak in een machtsonevenwicht tussen een kneusje en een autoritaire meerdere. Als een chef van zijn voetstuk valt, geeft dat een bevrijdend gevoel.
"Nederland en Frankrijk zijn in onze streek belangrijke bolwerken geweest van overheersing. De bezetting van Nazi-Duitsland was korter en veel krampachtiger. Van Frankrijk en Nederland hebben we ons zelf moeten bevrijden. Puur sportief kwam er dan ook nog eens de verhouding tussen de wereldkampioen (Frankrijk) en de nummer 1 van de wereld (België) bij."
Leedvermaak is niet het enige gevoel dat de misser van Mbappé opriep. Voor sommigen smaakte het als zoete wraak voor de verloren halve finale op het WK 2018. Bij veel supporters leeft nog altijd het gevoel dat de Rode Duivels toen onterecht verloren.
"Wraak ontstaat sociologisch gezien wanneer iemand in zijn eer is geschonden. Wanneer een gevoel van onrecht ontstaat. Dat is trouwens precies wat de trainer van Portugal na de match tegen de Rode Duivels zei. Voor hem had Portugal onterecht verloren."
Zijn we nu slechte verliezers?
"Leedvermaak is in ieder geval geen deugd waar je trots op kan zijn", zegt Walter Weyns. "Over leedvermaak zal je over 20 jaar niet opscheppen tegen je kleinkinderen. Kunnen verliezen is een deugd."
"In dat opzicht is me opgevallen hoe spelers die elkaar vanuit het clubvoetbal kennen soms amicaal met elkaar omgaan. Dat is waar sport om zou moeten draaien. Op het veld tot het uiterste gaan en daarna amicaal met elkaar kunnen omgaan."
