De Wereld van Sofie op Radio 1 had het vorige week over gezonde voeding. Iedereen kent de algemene richtlijnen: veel groenten en fruit. Dat klopt, maar topsportdokter Servaas Bingé zegt dat een gepersonaliseerde aanpak van gezondheid de toekomst is: "Een analyse van je DNA helpt je de gezondste versie van jezelf te worden." En kan ook bepalen welke sport je best doet.
Bingé was te gast in De Wereld van Sofie. De voormalige teamdokter van wielerploeg Lotto-Soudal richtte samen met een techondernemer emma.health op. Dat lifestyleplatform wil met een focus op preventie de welvaartsziekten (hart- en vaatziekten, diatebes,...) een stap voor zijn.
Bingé legt uit waar hij de mosterd haalde: "Het platform is ontstaan vanuit mijn nood om mijn topsporters de juiste adviezen te geven. Daarvoor moest ik ze zoveel mogelijk in kaart hebben."
"Op een bepaald moment hebben we de shift gemaakt om dat voor iedereen te doen en op preventie te gaan focussen, niet meer zozeer op topsport." De bedoeling van het platform is mensen te helpen om gezond te blijven.
"We kennen de generieke gezondheidsadviezen allemaal : “Eet gezond, beweeg, slaap voldoende en zorg voor voedende relaties”. Wat zien we in de praktijk: we weten dat allemaal, maar toch slagen we daar op veel punten niet in. En wat voor de een goed is, is dat voor een ander net niet. Ons lichaam is nu eenmaal zo geprogrammeerd."
"Daarom willen we met de data aan de slag. Wie ben jij? Hoe zit je biologie in elkaar en waar wijkt die bijvoorbeeld af? Op die manier kunnen we adviezen geven waar je misschien veel meer baat kan uithalen en die je misschien ook makkelijker kan volhouden."
We willen met data aan de slag. Hoe zit je biologie in elkaar en waar wijkt die af? Op die manier kunnen we adviezen geven waar je misschien veel meer baat kan uithalen en die je misschien ook makkelijker kan volhouden.
"Info over voeding, beweging, mentale, medicatietolerantie en levensstijl"
Bingé en zijn bedrijfje focussen op DNA, onze genetische code, om een gezondheidsadvies op maat te geven. "We doen een DNA-analyse en die levert ons 5 rapporten over verschillende levensstijlelementen: voeding, lichaamsbeweging, mentaal vermogen, medicatiegevoeligheid en jouw levensstijl."
"Die 5 facetten zitten allemaal voor een stuk in onze genetische code. Dat is het begin, onze blauwdruk. Daar komt natuurlijk je eigen levensstijl bovenop."
"Je kan bijvoorbeeld slechte genen hebben waardoor je op vroege leeftijd diabetes kan krijgen. Als je dan toch de juiste dingen doet op vlak van voeding, beweging, gezonde levensstijl, dan kan je die blauwdruk een beetje de kop indrukken."
"Naast de DNA-analyse doet emma.health ook een levensstijlanalyse. De factoren die je nu al goed of slecht doet, gaan we meenemen in onze berekeningen voor een advies." (lees voort onder foto)
Je kan bijvoorbeeld slechte genen een beetje de kop indrukken, als je de juiste dingen doet.
"Je hoeft de sport niet te doen die we voorstellen, maar je bent wel ergens genetisch geprogrammeerd"
Wat sport en beweging betreft, kan Bingé bijvoorbeeld iemand het advies geven om eerder te gaan voetballen dan te gaan tennissen. "Dat klopt. Je hebt 2 types spiervezels: krachtvezels en duursportvezels. Er zijn grote studies gedaan naar het verschil in genetisch niveau van mensen met overwegend het ene of andere type vezels."
"Op basis van je genetische code kunnen we nu voorspellen of je meer van die krachtvezels zal hebben of meer duurvezels. Als ik mezelf als voorbeeld neem: ik heb veel meer kracht- dan duurvezels. Ik moet geen marathons gaan lopen, maar laat mij maar sprinten tegen iemand."
Zo valt de link te maken tussen DNA en een sport. "Van elke sport weten we wat de noden zijn. Een voetballer moet een stuk goed duurvermogen hebben en een stuk goed krachtvermogen, dat is een beetje fiftyfifty."
"Een wielrenner is veel meer gebaat bij een goed duurvermogen. Als hij ook nog een groot krachtvermogen heeft, zal dat een sprinter worden. Heeft hij een iets later krachtvermogen om in die snelle, explosieve status te schieten, dan zal hij eerder een klimmer worden."
"Daarom hoef je wel nog niet de sport doen die we voorstellen, maar je bent op een bepaald vlak wel genetisch geprogrammeerd. En als je goed in iets bent, houd je ook langer vol."
Kortom: de DNA-aanpak voorziet enerzijds in een soort risicoprofiel tegenover de welvaartsziektes, maar anderzijds ook in een soort toolkit om mee aan de slag te gaan. "Meten is weten", stelt Bingé.
"Bijvoorbeeld: je lichaam doet dit en dat met vetten, met suikers, met vitaminen... Zo is ons voedingsrapport gekoppeld aan de database van alle voedingsmiddelen. We zeggen wat een bepaald voedingsmiddel voor jou betekent: gaat het bijvoorbeeld slechte eigenschappen opwekken of goede?Als je zout slecht verwerkt, is een voedingsmiddel met veel zout niet oké."
We kunnen voorspellen of je meer krachtspiervezels hebt, dan wel duurvezels. En we kennen de noden van elke sport.
"Met dank aan technologie, maar menselijke aspect moet absoluut blijven"
Het DNA-gestuurde platform van Bingé is voorlopig het enige in ons land: "Internationaal is dat wel al een tijdje gaande. Er komt natuurlijk ook steeds meer wetenschappelijke validatie. Wij houden als arts ook heel hard vast aan wetenschappelijke onderbouw."
Goedkoop is het wel niet. Een testkit, inclusief labo, gepersonaliseerde rapporten, een digitaal bezoek aan een dokter en health coach kost 379 euro. Dat wordt niet terugbetaald. Daartegenover staat dat je zo’n analyse maar 1 keer in je leven moet laten doen. Want je DNA verandert nooit.
Volgens Bingé is het wel de aanpak van de toekomst: "Ik denk dat de geneeskunde meer en meer gepersonaliseerd zal worden. In de verschillende trendrapporten staat vandaag dat DNA- of bloedgebaseerde beslissingen altijd veel meer zullen gaan meespelen in wat we gaan doen."
"Nu gaan we naar de dokter, die ons een pilletje geeft. En dat is voor iedereen ongeveer hetzelfde pilletje. Daar zal meer en meer van afgeweken worden, geneeskunde zal persoonlijker worden. Wat we daarvoor nodig hebben, is een platform met heel veel data. We krijgen eigenlijk een datagedreven geneeskunde."
De dokter maakt de vergelijking met marketing: "Als ik op mijn Instagram scroll, weten ze perfect welke reclames ze aan mij moeten geven opdat ik dingen zou kopen. Een soortgelijke approach gaan we in de geneeskunde ook zien ontstaan."
Met dank aan de technologie dus. "Maar we mogen het menselijke aspect absoluut niet verliezen", benadrukt Bingé. "Daarom worden bij ons de resultaten van je DNA-analyse pas vrijgegegeven tijdens een videoconsultatie met een arts. Daar hechten we veel belang aan. Zijn er dan toch ergens rode vlaggen of onduidelijkheden, dan heb je onmiddellijk een expert bij de hand voor duiding."
Nu geeft een dokter voor iedereen ongeveer hetzelfde pilletje. Maar geneeskunde zal persoonlijker en datagedreven worden.
