In deze nieuwe aflevering van Sporza @School gaan we op zoek naar de oorsprong van de term spionkop. We belanden zowaar in een oorlog in Zuid-Afrika.
Spionkop, een uitkijkpost in Zuid-Afrika
Het is 1906 en Liverpool heeft net zijn 2e landstitel behaald. Op Anfield wordt een nieuwe tribune gebouwd, die zoveel indruk maakt op lokale verslaggever Ernest Edwards dat hij de steile wand vergelijkt met de Spionkop, of kortweg de Kop. Maar wat was die Spionkop dan wel?
We gaan 6 jaar terug in de tijd, naar Zuid-Afrika. Daar vechten de Britten een hevige strijd uit met de lokale bevolking, die hun kleine onafhankelijke staten (met hun lucratieve goud- en diamantmijnen) uit de klauwen van de bezetters willen houden. Die bevolking laat zich Boeren noemen, vandaar de Boerenoorlog.
Het is een ongelijke strijd, want de Britten zijn niet alleen talrijker maar ook beter uitgerust. De Boeren moeten het vooral hebben van hun guerrillatactiek, maar het is slechts een kwestie van tijd voor ze zullen zwichten.
De Boeren winnen, voor even
Om de Boeren een definitieve nederlaag toe te dienen, willen de Britten een heuvel nabij de stad Natal innemen. Omdat die heuvel als hoogste punt uit de streek een goeie uitkijkpost is, noemen de Zuid-Afrikanen het de Spionkop.
Maar vanwege de steile wand slagen de Britten er niet in hun zware artillerie tot boven te krijgen en zo blijven ze ergens halverwege steken. Ze raken verzeild in een hevig vuurgevecht met de Boeren.
243 Britten komen om het leven, 1.250 raken gewond, een veelvoud van de verliezen bij de Boeren. Om nog meer bloedvergieten te vermijden, trekken de Britten zich uiteindelijk terug, de Boeren hebben gewonnen.
De oorlog zouden de Boeren niet winnen, maar de Slag bij Spionkop geldt nog altijd als een van de grootste triomfen in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis. Het schrikbeeld van de steile heuvel van Spionkop zou nog jaren blijven nazinderen in Groot-Brittannië. Zelfs tot op vandaag, wanneer duizenden Liverpool-supporters de bezoekende fans schrik proberen aan te jagen vanaf de indrukwekkende Kop.
2 historische figuren zijn getuige van de Slag bij Spionkop
Het is een opmerkelijk toeval dat 2 jonge kerels, die nog aan het begin staan van hun rijke carrière, allebei aanwezig waren bij de Slag bij Spionkop. Die 2 waren:
- Winston Churchill: Winston Churchill kennen we als de welbespraakte premier die de Britten, en de rest van Europa, door de Tweede Wereldoorlog loodste. Maar begin 20e eeuw was hij koerier in het leger in Zuid-Afrika. Hij pendelde tijdens de Slag bij Spionkop voortdurend tussen het slagveld en het Britse hoofdkwartier. Het is onder meer dankzij hem dat we haarfijn weten hoe de strijd is verlopen. "Er lagen her en der lijken", schrijft Churchill. "Sommige wonden waren vreselijk. De granaatscherven hadden de soldaten verminkt. In de loopgraven lagen de lijken en gewonden opeengestapeld."
- Mahatma Gandhi: Met zijn geweldloos protest zou Mahatma Gandhi aan de basis liggen van de onafhankelijkheid van India. Zijn ideeën, ook over de Britse bezetter, werden gevormd tijdens zijn periode als advocaat in Zuid-Afrika. Tijdens de Boerenoorlog werd Gandhi vrijwilliger bij de Indische ambulanciers en het is in die hoedanigheid dat hij aanwezig was tijdens de Slag bij Spionkop, waar hij de Britse gewonden afvoerde. Gandhi kreeg hiervoor de Queen's South Africa Medal.
