"Dit heeft helemaal geen zin" - Belgisch talent redt het niet voor WK 2010

Na het WK van 2002 in Japan en Zuid-Korea werden de Rode Duivels maar liefst 12 jaar de woestijn ingestuurd. Het ‘kleine’ land dat zes keer op rij naar het WK mocht, kon aan geen enkel toernooi meer deelnemen of het moest op uitnodiging zijn voor de Kirin Cup in 2009 in Zuid-Korea.

Dat mini-toernooi verpersoonlijkte de crisis waarin de Rode Duivels terechtgekomen waren. Bondscoaches wisselden elkaar in sneltempo af, een kloof tussen twee generaties zorgde voor enorme verdeeldheid, de hele medische staf stapte op, de bondstop blonk niet uit in doortastendheid en de fans lieten het nagenoeg massaal afweten.

Toch werd de kiem voor de huidige succesgeneratie in de periode onder bondscoach René Vandereycken gelegd. De jonge Rode Duivels hadden zich voor de Olympische Spelen in Peking geplaatst en bereikten daar de halve finales. Maar ook in China, onder beloftetrainer Jean-François de Sart, was het aanvankelijk een duiventil.

Kompany (HSV) en Fellaini (Standard) mochten van hun clubs wel mee naar Peking maar slechts voor één of twee matchen. In de eerste wedstrijd (0-1, Brazilië) pakten ze ook nog eens rood waardoor ze meteen opnieuw het vliegtuig konden opstappen. Een hoongelach voor zoveel amateurisme kon de voetbalwereld niet onderdrukken.

Maar de jonge Belgen hadden wel potentie. Vermaelen, Pocognoli, Vertonghen (op het middenveld), Mirallas en vooral Mousa Dembélé (als tweede spits) schitterden tegen Italië (3-2) waardoor België zowaar bij de laatste vier stond. Miljoenen tv-kijkers zagen hoe jonge lefgozers de spectaculairste wedstrijd van het toernooi wonnen.

René Vandereycken miste het EK 2008 maar kreeg toch het vertrouwen van de bondstop om de jongeren verder in te passen in de kwalificaties voor het WK 2010. Met de "Chinezen van de Spelen" maar ook met Witsel, Defour, Van Buyten, Stijnen, Sonck en Vanden Borre begon België met een gemiddelde leeftijd van net onder de 24 jaar aan de campagne. Later zouden deze spelers bijna allemaal dragende internationals worden maar in 2008 had haast nog niemand in de Champions League gespeeld.

Met 7 op 9 was de start niet verkeerd en zonder angst wilden de jonge Belgen zich meten met Europees kampioen Spanje. Tegen het tiki-taka-geweld verrasten de Duivels vriend en vijand. De Spanjaarden kenden een bijzonder lastige avond. Pas in de 89e minuut maakte David Villa de winnende treffer (1-2).

De ploeg speelde zonder twijfel zijn beste wedstrijd onder Vandereycken. Meer nog, voor een dergelijk opwindende prestatie moesten we terug naar het WK van 2002 toen de Belgen Rusland versloegen met 3-1. Ondanks de nederlaag volgde er vanaf de tribunes een oorverdovend applaus voor de Belgen. De nationale ploeg leefde weer…. voor even.

De weg was nog lang en de verhouding tussen pers en Vandereycken verslechterde steeds meer. De bondscoach had geen hoge hoed op van de journalisten en weigerde na verloop van tijd elk interview. De tactische keuzes werden bekritiseerd maar ook ‘de mens’ Vandereycken werd tot op het bot gefileerd. Alle zin voor realiteit – verdedigers maakten vaak kapitale fouten – verdween.

De bondsmedewerkers wisten dat er met de coach ook geen plaats was voor amateurisme. Zo gelastte hij ooit een gesloten training op Tubeke af omdat er bouwheren aan het werk waren en die hun werk niet wilden stoppen. Vandereycken "zag" er spionnen in en liet de buschauffeur omdraaien. 

Bij de spelers genoot Vandereycken wel krediet. Hij had de jongeren de knepen van het internationale voetbal bijgebracht en hij liet zelfs een zekere Eden Hazard op 17-jarige leeftijd debuteren. 

In maart 2009, een half jaar na de knappe match tegen Spanje, moesten de duels tegen Bosnië-Herzegovina minstens 4 op 6 opleveren. Het stadion in Genk was niet bijster goed ingedeeld voor de fans. In haast alle vakken zaten Bosniërs die behalve een toegangsticket ook vuurpijlen in hun zak hadden gestoken.

Die werden als in een georkestreerde actie na de gelijkmaker van de Duivels massaal op het veld gegooid. De scheids moest de wedstrijd 8 minuten stilleggen. De jonge Belgen waren uit hun ritme of te zeer aangeslagen want Bosnië-Herzegovina met Dzeko in een hoofdrol maakte er uiteindelijk nog 2-4 van.

Dat in de kleedkamer niet iedereen dezelfde professionele houding had, bleek ook uit het feit dat de nacht voor de match in het hotel in Genk aan "andere" zaken gedacht werd dan aan voetballen. Sommige spelers doolden rond in de gangen, anderen probeerden te ontsnappen en nog een derde kolonie had een aantal dames uitgenodigd om de wedstrijd voor te bereiden. 

Nadat ook in Bosnië werd verloren (2-1) was de malaise compleet. Doelman Stijnen kon de laksheid niet langer aan en haalde eerst fysiek in de kleedkamer en daarna in de pers flink uit naar Pocognoli : “Er zijn een paar individuen die hun tasje van Louis Vuitton waarmee ze naar de match komen belangrijker vinden dan de match zelf.”

Vandereycken kon de gemoederen niet meer bedaren want hij was zijn krediet en geloofwaardigheid kwijt en werd logischerwijs ontslagen. De pers liet net geen kraai van victorie en somde gretig op dat onder het leiderschap van Vandereycken slechts 10 van de 30 internationale wedstrijden waren gewonnen.

De bond vond niet meteen een vervanger en dus trok assistent Frank Vercauteren naar de Kirin Cup in Zuid-Korea. “De dag voor het vertrek hadden we maar 12 spelers”, verklaarde hij achteraf. “Anderlecht en Standard hadden hun spelers verplicht om af te zeggen. Zo zet je de bondscoach voor schut."

Maar het kon nog erger. In de volgende kwalificatiematchen werd de interne verdeeldheid nog meer blootgelegd. In Spanje mochten de Belgen blij zijn dat het maar 5-0 werd en in Armenië werd zowaar verloren.

Meteen na die match gaf Vercauteren aan de deur van de kleedkamers zijn ontslag. “Ik kan me niet meer met deze groep vereenzelvigen. Als je ziet wat er vandaag gebeurt, heeft het helemaal geen zin meer." Zelden of nooit heeft een bondscoach op deze manier de nationale ploeg de rug toegekeerd.

De man die hem opvolgde bleef ook niet lang, 5 matchen om precies te zijn. De Nederlander Dick Advocaat zorgde wel voor enige tucht, maar de liefde voor de Rode Duivels was niet bijster groot. In april 2010 koos hij voor de olieroebels in Rusland. Oh ja, Spanje, de tegenstander van de Rode Duivels in de voorronde, werd in Zuid-Afrika wereldkampioen.