Het coronavirus zal ongetwijfeld een impact hebben op de fysieke conditie van (professionele) sporters en atleten, maar ook de mentale gezondheid mag niet uit het oog verloren worden. Psycholoog Jef Brouwers duidt hoe sporters ook kunnen leren uit deze crisis.
"Het is goed om ook dit deel van de puzzel onder aandacht te brengen", glimlacht Jef Brouwers wanneer we hem aan de lijn krijgen. Brouwers werkt met heel veel topsporters samen, onder meer met Belgische atleten die zich klaarstomen voor de Olympische Spelen en met renners bij Deceuninck-Quick Step.
"De fysieke gevolgen van het coronavirus kun je voor sporters min of meer in kaart brengen. Als je vroeg of laat ook weet wanneer een competitie hervat zal worden, dan kun je je voorbereiding daar op afstemmen."
"Maar het fysieke werk gaat van de voeten tot boven de ogen. Dan begint het psychologische deel, waarbij de hersenen de organisatie zijn van alles in ons lichaam."
"Sporters zijn vaak alleen maar bezig met hun prestaties. Dat wordt en is hun leven. Nu worden ze geconfronteerd met zichzelf, met angsten, met vrees voor zaken die fout kunnen lopen."
"En die vrees wordt voortdurend aangewakkerd. Er zijn momenteel geen sluitende antwoorden en mensen hebben nood aan duidelijkheid. Men knoopt er heel vaak negatieve gevolgen aan vast."
"Maar ik citeer graag BOIC-dokter Johan Bellemans. Op een olympische stage zei hij: "De stelling "Ik ben geblesseerd en ik kan nu niets doen" kun je snel vervangen door de stelling "Ik kan nu andere dingen doen, zaken waar ik anders nooit mee bezig ben of waar ik geen tijd voor heb.""
"Je moet altijd weer een plan A maken"
Bij zowat elk individu is er momenteel wellicht stress, onduidelijkheid en spanning aanwezig. Ook sporters ontsnappen daar niet aan. "Mijn slogan is: when fun stops, stress starts", vervolgt sportpsycholoog Jef Brouwers.
"Je moet een enorme mentale flexibiliteit ontwikkelen om weer plannen te maken. Men spreekt heel vaak over een plan B, maar een plan B is altijd teleurstellend. Je moet altijd weer een plan A maken. Dat geldt voor iedereen."
"Elke dag moet je een planning maken om niet uit je ritme van het gebruikelijke leven te geraken. Sta je steevast om 6.30u op, doe dat dan nu ook. Maak elke dag een programma en geef jezelf feedback."
Elke dag moet je een planning maken om niet uit je ritme van het gebruikelijke leven te geraken. Sta je steevast om 6.30u op, doe dat dan nu ook. Maak elke dag een programma.
"Dit is een enorme uitdaging"
"Ja, dit is een enorme uitdaging", geeft Jef Brouwers toe.
"Mensen houden van duidelijkheid, een omgeving waarbij er maximale controle is. De meeste mensen worden volledig gestructureerd door hun werk en dat valt nu weg. Je moet alles zelf weer organiseren en de geesten zijn daar niet meteen rijp voor."
"Ik ken geen enkele atleet of speler die aan zijn dag begint zonder na te denken over wat hij moet doen. Maar nu wordt er hen gezegd: je moet het zelf organiseren. Dan is er af en toe paniek."
"Ja, heel veel atleten en sporters hebben de voorbije dagen en uren al contact gezocht. Want plots is alle structuur weg. Ook de fysieke bewegingsmogelijkheden zijn beperkt. Maar blijf vooral actief bezig, meer dan ooit."
"Vanuit een onmogelijkheid ontstaan net heel veel mogelijkheden"
Wat zijn de belangrijkste vuistregels die Jef Brouwers dan aan sporters kan meegeven? "Blijf in contact met je leefwereld. Daar zijn voldoende technologische middelen voor."
"Angst beheerst nu de wereld. Gedeelde smart, is halve smart. Besef goed dat er heel veel mensen in dezelfde situatie zitten, mensen die allemaal zoeken hoe ze hier zonder kleerscheuren uit kunnen geraken."
"Probeer ook niet te ontsnappen aan de genomen maatregelen. Dat is zoeken naar moeilijkheden, ook psychologisch."
"Het is zeer belangrijk om te accepteren dat er beperkingen zijn, net opdat je ze niet als beperkingen zou beleven. Het is gewoon de realiteit."
"Je moet beïnvloeden wat je kunt. Maak voor jezelf een plan en bekijk wat je kunt doen, zaken waar je anders nooit toe komt. Je wordt daar ook rijker van. Je ziet plots veel mogelijkheden in je beperkte omgeving. Vanuit een onmogelijkheid onstaan net heel veel mogelijkheden."
Je ziet plots veel mogelijkheden in je beperkte omgeving. Vanuit een onmogelijkheid onstaan net heel veel mogelijkheden.
Johan Cruijff
Vrij vertaald: bewaar je routine, maar vul die nu op een andere manier in. En probeer alles als een verrijking te beschouwen? "Absoluut", besluit Jef Brouwers. "Je kunt nu ook handelingen of structuren ontwikkelen die je ook na deze crisis nog kunt gebruiken."
"Hoe ga ik om met dingen waar ik geen vat op heb en waar ik toch mee word geconfronteerd? Er zijn geniale mensen die het ooit simpeler hebben verwoord: elk nadeel heb z'n voordeel."