Maandenlang vecht hij alleen tegen het stemmetje in zijn hoofd - "het moet wel goed gaan, je hebt niets anders" - tot atleet Tibo De Smet gisteren zijn verhaal met de wereld deelde. Een moedige getuigenis over mentale gezondheid, die heel wat positieve reacties opwekt. "Veel mensen herkennen zich in mijn verhaal", vertelt de 25-jarige topsporter.
"Ik ben een olympische 800 meter-loper en ik worstel met mijn mentale gezondheid."
Weg met het taboe! Tibo De Smet valt met de deur in huis. In een knap gemonteerde video vertelt de atleet op sociale media hoe zijn passie langzaam veranderde in een mentale strijd.
Anderhalf jaar geleden waagde hij de sprong: hij liet zijn studies vallen om zich volledig op topsport te gooien. "Vanaf dan was het mijn enige bezigheid", vertelt hij. "Mijn volledige identiteit. Ik liet mezelf niet toe om andere dingen te doen."
En dat eiste zijn tol. "Ik verloor het plezier in mijn trainingen", is hij openhartig. "Het moest wel goed gaan, want ik had niets anders. Een schaamtegevoel nam over. Als een wedstrijd slecht ging, wilde ik mijn hoofd in de grond steken en niemand spreken."
Maandenlang vocht Tibo De Smet zijn mentaal gevecht alleen uit. "Ik belandde in een vicieuze cirkel. Er was steeds een klein stemmetje in mijn hoofd dat zei: om beter te worden moet je er vol voor gaan, alles ernaast is slecht."
"Ik voelde me ook soms minderwaardig. Andere atleten konden topsport wel combineren met studies of werk. Stap per stap werd het erger."
Er was steeds een klein stemmetje in mijn hoofd dat zei: om beter te worden moet je er vol voor gaan, alles ernaast is slecht.
Wanneer Tibo De Smet in juni vorig jaar - in volle aanloop naar de Olympische Spelen in Parijs - strandt in de reeksen van het EK, slaakt de atleet een noodkreet.
Hij deelt zijn mentale strijd voor het eerst met zijn coach Tine Bex. "Ik merkte wel al een tijdje dat hij minder plezier had op training, maar ik dacht altijd dat het door de hogere druk kwam", vertelt ze.
"Op het EK in Rome zijn we dan beginnen te praten en is er heel veel naar boven gekomen."
Samen gaan ze op zoek naar oplossingen. Een moeizame zoektocht. "Als het nog eens ontplofte op een toernooi, plande ik wel een afspraak met een psycholoog in. Maar de maanden ertussen zat ik vast."
"Ik dacht: "doe niet onnozel, train gewoon verder. Iedereen heeft problemen." Terwijl dat echt niet de juiste aanpak is."
Alleen in je hoofd
Erover praten helpt Tibo De Smet om de maalstroom in zijn hoofd te vertragen. Om zijn verhaal zelf beter te begrijpen, reikt hij naar een andere interesse: video's editen.
Het werkt zo therapeutisch dat hij na lang twijfelen en "met een klein hartje" beslist om zijn video en verhaal met de wereld te delen.
"Ik heb het lang voor mezelf gehouden, dus het was niet gemakkelijk om het naar buiten te brengen", vertelt hij. "Als topsporter hangt er toch een stigma rond. Je zwak opstellen past niet binnen een topsportcultuur."
"Bij een blessure is het de normaalste zaak als atleet om dat te delen. Maar bij mentale problemen is dat veel moeilijker. Niet zagen, gewoon voortdoen..."
Zijn coach zag de video als "een deel van zijn verwerkingsproces". "Had je hem op de man af gevraagd om zijn verhaal te vertellen, was het veel moeilijker geweest. Nu heeft hij het script zelf kunnen schrijven", vertelt ze.
Ik was zo onzeker om het te delen, maar heb nu veel berichten gekregen van atleten dat ze zich in mijn verhaal herkennen.
De stortvloed aan reacties op zijn video is overweldigend. Van Alexander Doom tot Koen Naert en Isaac Kimeli... Heel wat Belgische atleten reageren op zijn moedige getuigenis.
"Het is echt te zot voor woorden dat het zo is ontploft", aldus Tibo De Smet. "Ik was zo onzeker om het te delen, maar heb nu veel berichten gekregen van atleten dat ze zich in mijn verhaal herkennen."
"Dat deed enorm veel deugd. Je voelt je soms alleen als je het in je hoofd houdt. Om dan te horen dat het menselijk en normaal... Dan besef je dat het oké is dat je met onzekerheden zit in topsport."
Zwart-wit
Zijn videoproject leert Tibo De Smet een belangrijke les. "Hyperfocus gaat er echt niet voor zorgen dat je beter bent. Uiteraard moet je hard trainen, maar er is nog zoveel ruimte om andere dingen te doen."
"Laat het gewoon toe. Het gaat je alleen maar beter maken door af en toe weg te stappen van de topsport. Na een avondje tijd spenderen met vrienden kom je nog met zoveel energie terug."
"Ik kan ook nog andere dingen. Dat moet ik tussen mijn twee oren knopen. Ik ben niet alleen maar een atleet. Dat mag ik niet vergeten."
Dit seizoen kan ik oprecht zeggen dat ik genoten heb van mijn trainingen.
Stap per stap merkt Tibo De Smet beterschap. Ook coach Tine Bex ziet weer "een andere Tibo" op training. "Hij amuseert zich weer meer. Bij wedstrijden is er nog een terugval. Daar is hij nog stappen aan het zetten, maar het gaat beter en beter."
De 25-jarige atleet beaamt: "Dit seizoen kan ik oprecht zeggen dat ik genoten heb van mijn trainingen. Ook van het EK heb ik kunnen genieten, ook al lag ik eruit in de reeksen."
"Ik denk dat ik daar een mooi evenwicht moest zoeken: het hoeft niet zo zwart-wit te zijn als het vroeger was."
Tibo De Smet sluit zijn persoonlijke verhaal af met een gouden raad. "Bij problemen: spreek erover, zoek hulp, wees niet bang of beschaamd", besluit hij.
Een moedige getuigenis die mentale gezondheid in de harde topsportwereld hopelijk wat meer bespreekbaar maakt.
