De gravelhype krijgt na het WK van zondag wellicht nog een extra boost, mogelijk met grote drukte op de paden als gevolg. Toch kan je perfect gravelen in de natuur zonder overlast te veroorzaken. Boswachter Tijl Schelfhout en gravelpionier Bram Tankink leggen uit hoe.
Shift naar competitiesport
"Eigenlijk is een gravelaar gewoon een fietser die op zoek is naar avontuur, rust en ruimte”, zegt Bram Tankink. "Zo ben ik er zelf ook ingerold: ik had een grote hang naar rust en de natuur. De gravelfiets leent zich daar perfect toe, want je rijdt comfortabel op alle terreinen."
"Vandaag zie je wel een shift naar wedstrijdsport, het WK is daar het beste bewijs van. Veel jongens zien daar kansen. Je hebt dus ook een opkomende beweging van hardrijders. Dat contrasteert wel met de avontuurlijke bikepacker."
Een nadeel van de "wedstrijdificatie" is dat de hufterigheid toeneemt.
"Ik hoop dat die trend niet te veel afbreuk doet aan de oorspronkelijke gravelcultuur. Je ziet dat een almaar grotere groep wegrenners zijn kans waagt in van oorsprong recreatieve events."
"Een nadeel van die "wedstrijdficatie" is dat de hufterigheid toeneemt. Wedstrijdsport is goed, maar het moet wel altijd met respect voor andere recreanten en de natuur."
"Er zijn nu trouwens ook heel veel ultra’s, van pakweg 400 tot 4.000 km. Dat zou je "prestatierecreatie" kunnen noemen: je presteert niet tegen elkaar, maar voor jezelf. Ook die variant zit in de lift en dat is best mooi."
Druk in het bos
Dat het succes van de gravelbike alsmaar meer mensen naar het bos heeft gelokt, laat zich raden.
Tijl Schelfhout, boswachter bij het Agentschap Natuur en Bos, kan ervan meespreken: "Ik ben 3 jaar boswachter geweest in het Zoniënwoud en elk jaar spotte ik meer gravelaars. Vroeger zag je enkel wat Brusselse alternatievelingen op een gravelfiets, nu lijkt het wel of iedereen er eentje heeft."
Ook grote wedstrijden als EK’s en WK’s spreken tot de verbeelding. Recreanten kunnen het parcours downloaden en zelf narijden. Iets wat volgens Schelfhout veelvuldig gebeurt.
"Gelukkig hebben we enige inspraak bij het uittekenen van parcoursen voor wedstrijden en toertochten. Zo stellen we paden voor waarvan wij denken dat ze weinig conflicten veroorzaken. Je weet immers dat die routes online gedeeld en dus nog vaak gereden zullen worden."
Reglement is reglement
Wie fietst in natuurgebied moet rekening houden met de geldende toegankelijkheidsregeling. Beperkt Bram Tankink zich netjes tot de juiste paden?
"Zeker, al denk ik dat die bewustwording nu groter is dan jaren geleden. Je zag toen gewoon minder mensen in bossen en natuurgebieden.
"Uiteraard moet je rekening houden met waar je fietst. Zoals Tijl ook zegt, moet je mensen naar de juiste paden sturen. Ik heb daar een voorbeeldfunctie in, dus daar hou ik me volledig aan.”
Met apps als Komoot kan je tegenwoordig ook meer variatie in je routes brengen.
De soms gehoorde kritiek dat er in Vlaanderen niet genoeg toegankelijk natuurgebied zou zijn, spreekt Tankink tegen.
"Er zijn paden zat. En op een gravelfiets heb je sowieso meer opties. Die brengt je veel verder, ook over asfalt en landbouwwegen. Trouwens, ik hoor mensen wel eens klagen over te weinig toegankelijke bospaden, maar als ze met de racefiets de weg op gaan rijden ze altijd hetzelfde rondje!"
"Met apps als Komoot kan je tegenwoordig ook meer variatie in je routes brengen", vult Schelfhout aan. "Het is wel monnikenwerk om al die routes conform de toegankelijkheidsregelingen te maken, maar we komen er wel."
Tijls tips voor een toffe gravelrit
- Beperk de grootte van je groepje: "Groepen van 10 tot 20 fietsers kunnen bedreigend overkomen voor andere recreanten. Twee tot vier fietsers, dat stoort eigenlijk niemand. Beperk daarom je gezelschap, zo zorg je voor een heel andere beleving."
- Vermijd drukke plaatsen op zondag: "Ben je een explorer en natuurzoeker zoals ik, en wil je een tochtje doen in een populair natuurgebied? Doe dat dan liever op een weekdag, als je die luxe hebt tenminste."
- Neem je afval mee naar huis: "We stellen vast dat de eerder competitieve gravelbiker wel eens een verpakking van een gelletje of energiereep durft achter te laten in de natuur. Gooi dat alsjeblieft thuis weg."
- Pas je snelheid aan: "Leef je vooral uit op je fiets, maar ga best even in de remmen als je andere gebruikers tegenkomt. Of dat nu wandelaars, lopers, ruiters of andere fietsers zijn."
"Je vergeet de belangrijkste tip nog”, zegt Tankink: “Zeg altijd vriendelijk goeiedag. Elkaar groeten is iets wat iedereen altijd en automatisch zou moeten doen. Ik doe het voortdurend. Een groet doet goed!”
"Inderdaad heel belangrijk”, knikt Tijl Schelfout. "Dat sluit ook aan bij mijn pleidooi voor kleine groepjes. Grote groepen vormen een entiteit op zich en zijn niet snel geneigd om andere sporters te groeten. Eén op één is die kans veel groter."
