Goudzoeker van Amsterdamse schatkist: Marc Overmars, stille kracht achter Ajax-succes

Een telefoon rinkelt. “Dag Marc, we hebben een geweldig aanbod voor je.” Een eerste aanbod in het Engels wordt gevolgd door nog een ander aanbod van een mannenstem met Spaans accent en daarna nog een aanbod. Uit Frankrijk deze keer.

Het filmpje waarmee Ajax het verlengd verblijf van Marc Overmars als directeur voetbal aankondigde, was grappig en veelzeggend tegelijk. 

Grappig, want Overmars neemt in de video zijn telefoon niet op. Hij nipt liever van een whisky in een typisch Amsterdamse volkskroeg, terwijl het nummer “Geef mij maar Amsterdam” van Johnny Jordaan speelt.

Normaal steken clubs veel werk in dat soort filmpjes voor hun spelers, maar dat Ajax het ook doet voor zijn directeur voetbalzaken is veelzeggend. Het was de laatste maanden niet zo evident geworden dat Overmars in Amsterdam zou blijven.

Clubs hingen ook in het echt aan de lijn. Newcastle werd recent nadrukkelijk genoemd. De Engelse club begint aan een nieuw verhaal, geld is geen probleem en niemand kan blind zijn voor wat Ajax de laatste jaren presteert. In Nederland, maar vooral in Europa.

Het verhaal van Marc Overmars als directeur bij Ajax – de club waar hij als speler al over de flank raasde tussen 1992 en 1997 – begint in 2012. Het is op zijn zachtst gezegd een bijzonder woelige periode in Amsterdam.

Ajax viert tussen 2011 en 2014 wel vier opeenvolgende landstitels onder trainer Frank de Boer, maar Europees presteert het niets. Het publiekelijk gerommel in het bestuur is vrij ongezien. Dat heeft veel te maken met hét clubicoon van Ajax: Johan Cruijff.

Tien jaar geleden komt Cruijff met een rapport. De jeugdopleiding is ondermaats en het bestuur van Ajax kent niets van voetbal, is zijn conclusie. Het is een splinterbom, die nog lang slachtoffers zal maken, maar ook plaats maakt voor nieuwe namen. Want volgens Cruijff moeten meer oud-spelers betrokken worden bij de club.

Eerst wordt Louis van Gaal - de aartsvijand van Cruijff - aangesteld als algemeen directeur, maar na veel geruzie en zelfs een rechtszaak wordt zijn contract verscheurd. Enter Edwin van der Sar en Marc Overmars. Van der Sar wordt algemeen directeur. Overmars directeur voetbalzaken: jeugdopleiding, transfers en scouting.

De komst van Overmars en Van der Sar betekent geen instant revolutie in Amsterdam. Beiden zijn geen tafelspringers. Ze moeten wachten tot een aantal nieuwe bommetjes nog meer ruimte creëren voor ze hun vakkennis optimaal kunnen laten renderen. Dat wachten duurt vijf jaar.

Het kantelmoment voor het huidige succes is 2018, na een opeenvolging van problemen in 2017. Kort nadat Ajax de finale van de Europa League 2017 heeft verloren van Manchester United, neemt Ajax afscheid van trainer Peter Bosz.

Een conflict met zijn assistenten, onder wie Dennis Bergkamp, ligt aan de basis van het vertrek van Bosz. Kort daarna wordt de club zowel in de voorrondes van de Champions League als de Europa League uitgeschakeld. Europese glorie is heel ver weg. Een schande.

De uitschakeling in de beker eind 2017 is de druppel. Overmars en Van der Sar grijpen in. Er wordt schoon schip gemaakt. Trainer Marcel Keizer en Bergkamp vliegen. Geen makkelijke taak voor Overmars, want hij is een voetbalmaatje van Bergkamp, maar de interne onenigheid moet stoppen.

Overmars en Van der Sar kunnen vanaf begin 2018 hun eigen koers varen.

Freek Jansen, Ajax-watcher voor Voetbal International, ziet drie pijlers waarop het huidige succes van Ajax is gebouwd. “Overmars maakte een einde aan het salarisplafond, hij besliste dat er een betere balans moest komen tussen jong talent en ervaring in de selectie en hij stelde Erik ten Hag aan als trainer. Een essentiële keuze.”

In januari 2018 wordt Ten Hag coach van Ajax. “Overmars en Ten Hag kennen elkaar van bij Go Ahead Eagles en Overmars heeft een uitstekend oog voor talent”, zegt Jansen. "Sindsdien vormen ze een drie-eenheid samen met Van der Sar." 

Het is een groot verschil met hoe de jaren ervoor mensen elkaar tegenwerkten bij Ajax.

In de zomer maakt Overmars ook een einde aan de Ajax-politiek om een salarisplafond te hanteren voor spelers. Overmars wil niet langer prooi zijn van topclubs op de transfermarkt, maar zelf jager. Tot verrassing van velen plukt Ajax die zomer Tadic en Blind weg uit de Premier League. 

Dat trucje doet hij een klein jaar geleden nog eens over met de transfer van spits Haller, die hij bij West Ham haalt. In de strijd om flankspeler Antony van Sao Paulo troeft hij in de zomer van 2020 topclubs uit Duitsland en Engeland af. Die wordt bij het Braziliaanse Sao Paulo gekocht voor ruim 15 miljoen euro. Een koopje voor wie hem dit seizoen ziet schitteren in de Champions League. 

En ook bij Club Brugge kennen ze ondertussen de doortastendheid van Marc Overmars. Club is afgelopen zomer geïnteresseerd in het Deense talent Mohamed Daramy van FC Kopenhagen, maar die kiest eind augustus finaal voor Amsterdam.

“Overmars maakt het verschil door zijn kennis van de markt, zijn goede handelsgeest – hij voelt goed aan of een deal mogelijk is of niet - en als hij zich vastbijt, laat hij niet los. Hij laat zich daarbij niet leiden door makelaars of de media”, zegt Jansen.

Sinds begin deze week weten we dat Ajax in de 1/8e finales van de Champions League Benfica treft. Reken maar dat Benfica daar niet gerust op is. De 18 op 18 van Ajax in de groepsfase boezemt angst in. Vooral omdat Ajax niet alleen wint, het speelt ook geweldig.

"Ik denk eigenlijk niet dat Overmars de volgende jaren nog beter kan doen", zegt Freek Jansen van VI. "Het is krankzinnig wat Ajax doet momenteel in Europa."

Toch verlengde Overmars zijn contract vorige week. “Aan de ene kant zou ik nog weleens een stap willen zetten in mijn carrière, maar aan de andere kant heb ik het nergens zo goed als bij Ajax”, zei Overmars in VI.

“Ik denk dat het te maken heeft met het feit dat Overmars als speler al zoveel heeft meegemaakt. Hij heeft het buitenland en de aandacht al gekend. Nu koestert hij wat hij heeft”, voegt Jansen toe. "Overmars is geen haantje."

“De Champions League winnen dit jaar? Ik zie het niet gebeuren, maar ik dacht in 2019 ook niet dat de halve finales realistisch waren. En Ajax speelt dit seizoen wel gewoon heel erg goed."

Vertrekt de huidige architect van Ajax toch op een dag, dan mag hij zichzelf voor het huidige succes wel degelijk op de borst kloppen. Het huidige Ajax staat bijzonder dicht bij de filosofie van wijlen Johan Cruijff. 

De opleiding levert toptalent af, de A-ploeg speelt aantrekkelijk voetbal en in het bestuur zitten mensen die iets van voetbal kennen.

Een mooier compliment kan je een Ajacied wellicht niet geven.