Vlaanderen zoekt olympiërs van de toekomst op straat, in skateparken en in klimzalen

Flashback naar 2014. Op de Winterspelen in Sotsji in Rusland staat voor het eerst de slopestyle op het programma, een snowboarddiscipline waarbij punten worden gescoord door een parcours vol rails, jumps en andere obstakels af te werken. 

Voor België doet Seppe Smits mee, maar in Europa is slopestyle op dat moment niet de sport die veel mensen associëren met de Winterspelen, laat staan dat ze er hun slaap voor laten. Maar wat blijkt na de Winterspelen? Wereldwijd is de slopestylefinale de 2e meest bekeken finale van die Winterspelen. Alleen IJshockey scoort beter. De reden is simpel. In Amerika en Azië smullen ze wel van de discipline.

De aantrekkingskracht van sporten als snowboarden, skaten, breakdance of muurklimmen zit vooral in het spectaculaire karakter van de sport. Ook het mysterie dat zweeft rond de subcultuur die rond die sporten bestaat werkt aanstekelijk.

Het zijn sporten die niet in clubs en federaties georganiseerd worden, maar die in een eigen wereld ontwikkelen, waar buitenstaanders zelden een glimp van krijgen te zien. Tot ze op het programma van de Olympische Spelen terechtkomen.

Op de afgelopen Olympische Spelen in Tokio stonden skateboarden, muurklimmen en surfen voor het eerst op het programma. In Parijs 2024 maakt breakdance zijn debuut, want het Internationaal Olympisch Comité beseft dat het mee moet met zijn tijd om een jong publiek aan te trekken.

Hetzelfde geldt dus voor Sport Vlaanderen. “Onze hoofdmissie is om zo veel mogelijk mensen te laten bewegen. Het zou zonde zijn om over enkele jaren vast te stellen dat we op Olympische Spelen goed scoren in traditionele sporten, maar dat we de boot in nieuwe sporten volledig gemist hebben”, zegt Tom Coeckelberghs, afdelingshoofd topsport bij Sport Vlaanderen.

“Voor een jonge gymnaste met een olympische droom is het traject om te volgen duidelijk. Je begint bij een lokale turnclub, gaat naar de regioschool en dan de topsportschool. Voor wie aan Urban Sport doet is dat traject er nog niet.”

En dus heeft Sport Vlaanderen het plan opgevat om meer de straat op te gaan. Niet alleen om toptalent op te sporen, maar ook om Urban sporten in de breedte te ondersteunen. Hoe meer jonge mensen aan een sport doen en hoe beter de omstandigheden, hoe groter de vijver waaruit gevist kan worden, is de logische redenering.

Terug naar snowboarden op de Winterspelen. Slopestyle maakte zijn intreden in 2014, maar de halfpipe en de slalom stonden in 1998 al op het programma. De allereerste gouden medaille in het snowboarden was voor de Canadees Ross Rebagliati op de slalom.  Die medaille werd Rebagliati al snel afgenomen omdat hij positief testte op cannabis.

Uiteindelijk kreeg Rebagliati zijn medaille terug na protest van het Canadees Olympisch Comité. In 1998 stond cannabis namelijk nog niet op de lijst van verboden producten. Maar het voorval toonde vooral een andere grote uitdaging aan: de eigenheid van een subcultuur verzoenen met een topsportmentaliteit. 

En dat besef is er ook. “We tasten momenteel af hoe we best omgaan met sporten als skaten, parkour of breakdance”, zegt Tom Coeckelberghs.

“Voor Federaties hebben we een project dat de kennis aanbiedt van een extern bureau over hoe contact te maken met mensen binnen een Urban Sport.” Een concreet voorbeeld is de Gymfed, die nu freerunning of parkour onder zijn vleugels heeft genomen in overleg met de bestaande parkour-gemeenschap.

“Recent organiseerde Skate Vlaanderen het BK skateboarden in Antwerpen. Een groot succes met veel volk én binnen de skateboardsfeer. Met uithangborden als Lore Bruggeman en Axel Cruysberghs (die allebei naar de Spelen in Tokio gingen) hebben we een manier om ons verhaal naar de skate-community te brengen."

"Bijkomend hebben we met Kevin Bronckaers een nieuwe technisch directeur topsport aangesteld in het skateboarden om de professionalisering te versnellen. Kevin heeft als ex-topsporter de evolutie in het snowboarden mee beleefd en heeft op die manier voldoende geloofwaardigheid bij de skate community.”

In 2028 zijn de Olympische Spelen in Los Angeles. Skaters, breakdancers, muurklimmers of freerunners met een olympische droom kunnen zich melden bij Sport Vlaanderen.