12 medailles voor een land dat in geen enkele atlas staat: het verhaal achter Chinese Taipei

Het is een mooie gewoonte van het IOC: élke medaillewinnaar op deze Olympische Spelen wordt in de bloemetjes gezet met een bericht op Twitter.

Op 12 stuks kwamen er wel opvallend veel reacties. Steeds wanneer "Chinese Taipei" eremetaal had behaald. Onder de posts regende het vlagjes van Taiwan.

Logisch, want het waren ook atleten van het Aziatische land die de prestatie hadden neergezet. Toch mogen ze die al sinds de jaren '70 niet claimen onder de eigen naam, vlag of volkslied.

Zoals zo vaak ligt de oorzaak bij een politiek conflict. In dit geval: de burgeroorlog tussen China en Taiwan in 1949. De grootmacht beschouwt het eiland namelijk als één van zijn (opstandige) provincies, terwijl Taiwan zichzelf ziet als soevereine staat.

De naam "Chinese Taipei" vloeit voort uit een compromis. In 1954 erkende het Internationaal Olympisch Comité (IOC) Taiwan als lidstaat - uiteraard tot grote onvrede van de Volksrepubliek China. 30 jaar lang vaardigde het land met het grootste inwonersaantal ter wereld daarom geen ploeg af naar de Spelen.

Een enorm gezichtsverlies voor het IOC, dat in 1979 besloot om Taiwan toe te laten onder een andere naam... "Chinese Taipei" dus. Het land bedankte daar in eerste instantie voor en boycotte de Spelen van 1980 en 1984. Uiteindelijk omarmde Taiwan het voorstel toch.

Het thema ligt wel nog steeds bijzonder gevoelig. Dat bleek al tijdens de openingsceremonie. Toen de Japanse publieke omroep bij de intrede van "Chinese Taipei" het team aankondigde als "Taiwan" verbrak een Chinese streamingsdienst meteen de verbinding en switchte het naar een comedy-show. In China zagen ze het als een provocatie.

Overbodig te zeggen dat de sportieve duels tussen China en Taiwan ook bijzonder beladen zijn. De ultieme rivalenstrijd was het tijdens deze Spelen. Onder meer in de dubbelfinale van het badminton bij de mannen ontmoetten de twee landen elkaar.

Het duo uit Taiwan Lee Yang en Wang Chi-lin haalde het na een ultraspannend duel. Bij het beslissende punt moest een officiële review uitsluitsel brengen of de shuttle op de lijn was of niet. De beelden kroonden Taiwan tot olympisch kampioen. 

Op social media startten inwoners spontaan de oproep om het historische plaatje van de review om te dopen tot de nieuwe nationale vlag (zie hieronder). Er gingen zelfs T-shirts, mondmaskers en zakken met de afbeelding in de verkoop.

Na de triomftocht verkondigden de nieuwe olympische kampioenen trouwens opvallend expliciet dat ze de zege opdroegen aan "mijn land Taiwan". De verliezend finalist feliciteerde dan weer "ons Chinese Taipei-team".

De successen op deze Spelen - het medailletotaal van 12 stuks is een record - doen de frustratie bij heel wat Taiwanezen wel opnieuw opborrelen. Hun vlag of volkslied valt immers nergens te bespeuren bij de podiumceremonie. De naam Taiwan evenmin.

 In 2018 was er al eens een referendum om de naam "Taiwan" opnieuw in gebruik te nemen op de Spelen. De stuwende kracht was toen ex-olympiër Chi Cheng, die deelnemen onder een andere naam "vernederend en deprimerend" vindt.

Slechts 45% van de stemmers wou de naam "Chinese Taipei" laten vallen. Dat kwam vooral omdat een grote groep vooraanstaande atleten - en het Olympisch Comité van Taiwan - hard promotie voerden om het voorstel weg te stemmen. Uit schrik dat ze gebannen zouden worden voor Tokio.

Ook een journaliste zette het item voor de Spelen nog eens op de agenda. Verwijzend naar Palestina, dat net als Taiwan niet overal als onafhankelijke staat wordt erkend, maar wél onder de eigen vlag mag deelnemen.

Ongetwijfeld zal de discussie nog járen aanhouden. Met het fiere China dat niet zal willen plooien voor "Chinese Taipei". In Taiwan kunnen ze zich troosten met de recordoogst aan medailles.