Het succesrecept van Europees kampioen Italië: een pizza bereid door meesterchefs

Het was een nationale tragedie van het grootste kaliber.

Eind 2017 kan Italië zich voor het eerst in 60 jaar niet plaatsen voor het WK voetbal in Rusland. De rouwstemming in de laars is ongezien.

Het falen van de nationale ploeg wordt aanzien als het falen van de hele maatschappij. Opportunistische politici halen de uitschakeling zowaar aan om het migratiebeleid in vraag te stellen, financiële experten becijferen dat de niet-kwalificatie het in schulden verzonken land nóg eens 1 miljard zal kosten.

Op voetbalvlak is de schokgolf nog voelbaarder. De kwaliteit van de volledige nationale competitie - al enige tijd in verval - wordt in vraag gesteld.

Carlo Tavecchio kan niet anders dan opstappen als voorzitter van de voetbalbond, trainer Gian Piero Ventura heeft dan al lang zijn C4 gekregen.

De keuken van de Italiaanse nationale ploeg is een rommeltje. En dat voor een viersterrenzaak - eentje voor elke wereldtitel...

Alleen een ervaren chef kan zo’n puinhoop opruimen.

Benvenuto, Roberto Mancini.

De ex-international die als coach al zijn strepen verdiende bij onder meer Internazionale en Manchester City. Mancini slaat radicaal een nieuwe weg in met de Squadra Azzurra. Weg met het catenaccio - de typisch Italiaanse speelstijl die uitgaat van een defensieve organisatie.

De coach kiest voor een dynamische opstelling die in balbezit op een spectaculaire manier de tegenstander probeert te overspoelen. Zónder bal is counterpressing het motto. Als een stelletje pitbulls probeert Italië vanuit een dubbele gordel zo snel mogelijk opnieuw de bal te heroveren. 

Dat is het recept, nu nog de grondstoffen.

Daarvoor kijkt Mancini verder dan de klassiekers. In tegenstelling tot sommige voorgangers rekent de trainer niet enkel op gevestigde waarden van de traditionele topclubs. Mancini kiest voor ingrediënten uit de eigen achtertuin van het volledige Italiaanse voetbal. Liefst 67 verschillende spelers laat hij de voorbije jaren in actie komen.

Zo trekt hij vol de kaart van talentvolle jongeren van subtoppers Atalanta en Sassuolo, die sterk aansluiten bij zijn offensieve visie. Zoals revelaties Manuel Locatelli en Matteo Pessina. En ook (ex-)spelers van Napoli - erg bekend met hoge pressing dankzij Maurizio Sarri.

Allemaal gemixt met meerwaardespelers van de topclubs. Het onverzettelijke broederduo Leonardo Bonucci - Giorgio Chiellini van Juventus, doelman Gianluigi Donnarumma van AC Milan en supertalent Nicolo Barella van Inter. 

Dit Italië is als een pizza - u mag zelf kiezen dewelke, behalve met ananas - van de Serie A. Eén groot geheel samengesteld uit verschillende "punten" van het hele land. Met een stevige deegbodem gekneed door Mancini en afgewerkt op smaak.

De volledige bereiding gebeurt met liefde. Mancini staat namelijk bekend als een gevoelsmens met veel aandacht voor de sfeer in de kleedkamer.

Alleszeggend is dat hij in de overbodige 3e groepsmatch tegen Wales invallersdoelman Salvatore Sirigu één minuut voor affluiten nog liet invallen. Op die manier maakte ook hij minuten op dit EK, net als 24 anderen uit de selectie.  

Het idee daarachter komt voort uit een bloedrode vlek uit de spelerscarrière van Mancini. Ontroostbaar was de aanvaller toen bondscoach Azeglio Vicini hem op het WK van 1990 in eigen land geen seconde gunde. Hij heeft er nog altijd slapeloze nachten van.

Na de zege tegen Wales geeft Mancini zijn groep overigens een vrije dag in het basiskamp in Firenze. Die eindigt met een bezoekje van Ciro Oliva… een bekende pizzabakker uit Napels.

Cruciaal in het succesrecept is ook het team rond Mancini - een chef is maar zo sterk als de andere krachten in zijn keuken. 

Wel, de staf van Italië is er eentje om van te duizelen. Rechterhand Daniele De Rossi heeft 117 interlands achter zijn naam, terwijl de tweede assistent-coach Alberico Evani 296 keer voor AC Milan speelde. 

Technisch manager Gabriele Oriali was wereldkampioen in ’82 en kwam 277 keer uit voor Inter. Met Attilio Lombardo zit er ook een legende van Sampdoria op de bank.

En dan is er nog de grote inspiratiebron Gianluca Vialli, ex-spitsbroeder en boezemvriend van Mancini. De teamleider van de Squadra overwon twee keer pancreaskanker en staat symbool voor het positieve voetbal van de ploeg. 

Ondertussen zijn de recensies over het voetbal van Italië unaniem positief: "Primissimi" (de primussen) of "Implacabili" (de meedogenlozen).

De smaken van de pizza zijn perfect in balans.

Het EK zorgt voor een collectief feest in Italië. Terwijl tijdens het WK 2018 door het enorme hartzeer niemand naar voetbal keek, zit iedereen nu aan het scherm gekluisterd.

Voor de openingswedstrijd kleurde de roze sportkrant La Gazzetta dello Sport uitzonderlijk in het azuurblauw, met de titel "We zijn allemaal Azzurri!". Het contrast met 4 jaar geleden kan niet groter zijn.

34 wedstrijden ongeslagen. Met 9 op 9 door de groepsfase gestormd. Nadien Oostenrijk, België, Spanje en Engeland opgepeuzeld.

Een succesrecept met gouden letters.