Ga naar de inhoud

"Jan Wauters stond voor een standaard die nu nog moeilijk te hanteren valt"

 ma 8 juni 2020 08:30
Af en toe moest Jan Wauters zelf een vraag beantwoorden, zoals hier.
Af en toe moest Jan Wauters zelf een vraag beantwoorden, zoals hier.

Afgelopen week was het 10 jaar geleden dat de legendarische sportjournalist Jan Wauters overleed. In een speciale uitzending van Sporza Retro gisteren schetsten 3 sportjournalisten in 5 hoofdstukken een portret van hun voormalige leermeester.  

1. De eerste ontmoeting

  • Frank Raes: "Ik zat nog op de universiteit toen ik een brief stuurde naar de sportredactie. Ik mocht Jan opbellen, iets wat ik later zo vaak gedaan heb, in die mate zelfs dat ik zijn telefoonnummer nu nog altijd uit het hoofd ken. Het eerste wat hij zei was: "U brouwt de r nogal stevig." Uiteindelijk mocht ik toch eens langskomen en nu zit ik hier eigenlijk nog altijd."

 

  • Leo De Vos: "Ik was al een paar jaar medewerker bij de sport, maar Jan wilde mij toch eens ontmoeten. Hoewel we van dezelfde leeftijd waren, was ik toch behoorlijk onder de indruk. Met zijn kenmerkende monkellachje voelde hij mij aan de tand."

 

  • Peter Vandenbempt: "Wij waren zeer trouwe luisteraars van de radio en Jan was mijn grote idool. In de laatste fase van het journalistenexamen zag ik hem voor de allereerste keer live tijdens het jurygesprek. Ik herinner het mij nog als de dag van gisteren. Jan voerde het hoge woord en hakte genadeloos op mij in, omdat ik over al die onderwerpen die hij aansneed - het WK van 1950, allerlei cols in de Tour,... - nauwelijks iets zinnigs kon vertellen. Dat was voor mij een gigantische desillusie, om niet te zeggen een nachtmerrie. Maar blijkbaar wilde hij daarna die jonge onbekende man op basis van de andere proeven toch nog eens op de testbank leggen."
Jan Wauters en Frank Raes
Jan Wauters en Frank Raes, een van zijn leerlingen.

2. De strenge leermeester

  • Frank Raes: "Jan was zéér streng. In het eerste jaar ben ik zelfs een paar keer niet willen teruggaan. Hij zat er kort op, was een strenge leermeester. Je moest daar tegen kunnen. Ik ben blij dat ik dat doorstaan heb, want het is de moeite geweest."

 

  • Peter Vandenbempt: "Je moest stevig in je schoenen staan. Je werd voortdurend uitgedaagd en getest. Het was geen plaats voor kasplantjes, die gingen eronderdoor. Je werd keihard met je tekortkomingen geconfronteerd. Jan was hard en direct in zijn analyse, maar moedigde ook wel aan als hij het in je zag. Hij benadrukte dan tot in den treure het goeie, wat het geloof in jezelf deed toenemen. Maar de keren dat ik met de moed in de schoenen in de auto ben gestapt, waren in het begin talrijk. Nu ben ik daar dankbaar voor, want het heeft me gemaakt tot wie ik ben. Ik wens jonge mensen enkele maanden Jan Wauters toe, zodat ze alles onder de knie kunnen krijgen."

 

  • Leo De Vos: "Als ik commentaar had gegeven bij een wedstrijd durfde Jan op maandag te telefoneren naar de school waar ik les gaf. Jan belde dan naar het secretariaat en vroeg: "Kun je Leo De Vos uit de klas halen?" Blijkbaar waren die daar ook onder de indruk en dus kwamen die mij halen. Maar als je Jan kent, weet je dat dat gesprek niet bij 5 minuten bleef. Dat duurde zeker een halfuur."
Jan Wauters
Jan Wauters spreekt op verplaatsing een radiostuk in.

3. De woordkunstenaar

  • Leo De Vos: "Jan zocht altijd naar het juiste woord. Wij doen dat ook, maar met een aarzeling of een euh. Maar Jan bleef de woorden opstapelen, 10 op een rij als het nodig was, tot hij aan het woord kwam dat weergaf wat hij wou zeggen. Die cascade van woorden was typisch voor hem, een voortdurend zoeken."

 

  • Peter Vandenbempt: "We werden tot in de treure geboetseerd om correct Nederlands te spreken, om de juiste woorden te kiezen. Dat ging tot in de kleinste details: de vraagstelling, de manier van formuleren... Alles werd erin geramd. En dat ging met vallen en opstaan."
Jan Wauters
Jan Wauters brengt verslag uit vanuit de auto.

4. De kritische journalist

  • Peter Vandenbempt: "Jan was baanbrekend in de ontwikkeling van de sportjournalistiek. Hij zette een vraagteken achter de sport, ook letterlijk in de dagelijkse rubriek op de radio "Wat is er van de sport?" Sportprestaties mochten bejubeld worden, maar ook de achterkant moest kritisch tegen het licht gehouden worden."

 

  • Leo De Vos: "Jan was nooit echt cassant in zijn kritiek, maar hij formuleerde het op een omfloerste manier waardoor de boodschap toch overkwam. Maar hij zou iemand nooit de grond inboren."

 

  • Frank Raes: "Ik herinner mij het WK voetbal van 1982. De Belgen moesten tegen El Salvador spelen en we gingen in het hotel van El Salvador samen een international interviewen die in Duitsland speelde. We stelden wat vragen over de wedstrijd, maar plots begon Jan vragen te stellen over het regime in El Salvador. Manu militari werden we daar buitengezet!"
Stéphane Demol en Jan Wauters
Rode Duivel Stéphane Demol en Jan Wauters.

5. Jan Wauters in 2020

  • Frank Raes: "Alles in de media, ook in de sportjournalistiek, moet nu korter en sneller. Oppervlakkiger, zou Jan zeggen. Hij had tijd nodig om het uit te leggen. En dan de sociale media! Ik vraag me af wat hij daarvan gevonden zou hebben."

 

  • Leo De Vos: "Jan zou met die sociale media niets gehad hebben. Ik ben zeker dat hij in alle opzichten afgehaakt zou hebben."

 

  • Peter Vandenbempt: "15 jaar geleden was hij al kritisch over de manier waarop de sportjournalistiek zich had ontwikkeld. Dat was niet noodzakelijk de fout van de sportjournalist, maar was eigen aan de ontwikkeling van de media zelf, waar alles sneller moet gaan. Jan kon nog een stuk van 3,5 minuut op de radio debiteren, dat is nu ondenkbaar. Alles moet gebalder en ook voor analyse is wat minder plaats. In vergelijking met 15 jaar geleden is dat nog forser geëvolueerd. En ook het taalgebruik van de Vlaamse sportjournalist is niet bepaald de goeie kant uitgegaan. Kort samengevat: Jan zou hoogst ongelukkig zijn. Omdat hij stond voor een standaard die nu nog moeilijk te hanteren valt."
Jan Wauters
Peter Vandenbempt: "Jan Wauters zou nu hoogst ongelukkig zijn in de sportjournalistiek."

Beluister de 2 uur durende radio-uitzending over Jan Wauters hieronder:

VIDEO: Jan Wauters volgt de Rode Duivels van nabij op het WK in 1990