Het hele verhaal achter het voorstel om ATP en WTA te fuseren van Federer

“Just wondering…..am I the only one thinking that now is the time for men’s and women’s tennis to be united and come together as one?", tweette Roger Federer. Federer had het over de ATP en WTA. Dat zijn de twee organisaties die grotendeels verantwoordelijk zijn voor het mondiale proftennis bij de mannen en de vrouwen.

Want, en voor een goed begrip, de  grandslamtoernooien, de Davis- en de Federation Cup zitten onder de koepel van de ITF, dat is de internationale tennisfederatie die eigenlijk een concurrent is van de ATP en de WTA.

Tennis zoals we het nu kennen is ongeveer anderhalve eeuw oud.  Vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw hadden we wel al een pak amateurs die prof werden. Twee voorbeelden. Suzanne Lenglen, de Olympische kampioene van 1920 in Antwerpen werd een paar jaar later prof. Rod Laver was amateur tot en met 1962, maar tekende dan een profcontract.

Lenglen en Laver mochten, net als tientallen anderen na hun overstap naar het profcircuit niet meer deelnemen aan de Grandslams. Die verloren zo natuurlijk een groot deel van hun aantrekkingskracht. Daarom was 1968 een eerste cruciaal jaar. Tennis werd "open". Profs en amateurs mochten deelnemen aan de vier Grand Slams.

De prijzenpot was verwaarloosbaar in vergelijking met wat de mannen en vrouwen eerder al verdiend hadden als prof. Bij de mannen was één van de goede profs, de Amerikaan Jack Kramer bij de pinken. Hij startte met de Grand Prix, een wereldwijd circuit van toernooien met een stevige prijzenpot (dankzij sponsors) en met punten voor een wereldranglijst. In 1972 werd de ATP, de Association of Tennis Professionals geboren.

Jack Kramer was ook mee verantwoordelijk voor het begin van de WTA, de Women’s Tennis Association. Kramer organiseerde in Los Angeles een toernooi voor mannen en vrouwen. Maar Kramer had bij de mannen een prijzenpot voorzien die tien keer groter was dan die voor de vrouwen. En dat zag Billie Jean King absoluut niet zitten.

King was toen de beste speelster van de wereld en ze wou een eigen professioneel circuit voor de vrouwen nadat samenwerking met de mannen niet echt mogelijk bleek. Via via kwam King in contact met de grote baas van tabaksfabrikant Philip Morris. In 1973, één jaar na de mannen werd de WTA opgericht.

Terug naar de tweet van Roger Federer en zijn suggestie om te fuseren. Meteen reageerde Billie Jean King (foto), 76 jaar ondertussen, maar nog altijd heel actief als voorvechter voor gelijke rechten van man en vrouw : “ I agree, and have been saying so since the early 1970s. (...) The WTA on its own was
always Plan B."

Al een handvol keren  waren er, spaak gelopen, gesprekken in die richting. Hoe zit de situatie op dit moment in mekaar? Zowel de WTA als de ATP hebben pakweg 2.500 aangesloten spelers. De ATP had dit jaar 64 toernooien in 30 landen op de kalender, de WTA 55 in 28 landen. De ATP verdeelde dit jaar 159  miljoen dollar prijzengeld, de WTA 146 miljoen. We spreken dus niet over de Grandslams waar het prijzengeld voor mannen en vrouwen gelijk is. 

Televisierechten dan.  De WTA onderhandelde in 2014 met de Engelse Perform-mediagroep een overeenkomst die vanaf 2016 tot en met 2026 525 miljoen dollar garandeert. Dat komt overeen met 52.5 miljoen dollar per jaar. De ATP heeft met ATP-media een eigen mediaplatform. In 2019 kwam er 139.5 miljoen binnen. Op dat vlak heeft de ATP jaarlijks dus een pak meer inkomsten.

Als je naar de jaarrekeningen kijkt zie je een eigenvermogen van 79 miljoen dollar bij de WTA en 219 miljoen bij de ATP. Er circuleren nu al geruchten dat de WTA financieel in nauwe schoentjes komt als het Aziatische najaar met de WTA-finals in Zhuhai, China, niet kan worden afgewerkt.

Wat zijn zoal de mogelijke voordelen van het samengaan van de twee tours? Laten we gewoon beginnen bij de fans. Zij zijn zeker te vinden voor meer gemeenschappelijke toernooien. Fans houden van de afwisseling van mannen- en vrouwenmatchen. Zo van de ene baan naar de andere, dat is gewoon leuk.

Maar er is veel meer.  Een fusie zou kunnen zorgen voor het stroomlijnen van de competitie en de kalender. Nu spreken we bij de mannen over de ATP-finals, de Masters 1000-toernooien, de 500-reeks, de 250-reeks, het challengercircuit. Bij de vrouwen is het nog erger met de WTA-finals, de
Premier Mandatory, de Premier 5, de Elite Trophy, de Premier, de International, de 125-series.

Elke keer is de prijzenpot verschillend, is het aantal te verdienen punten anders. Fans vinden in dit kluwen hun weg niet. Bij de vrouwen is coaching op de baan dan weer toegelaten, bij de mannen niet. Waarom niet één
regel voor mannen en vrouwen.

Als echte tennisfan moet je tegenwoordig ook een paar abonnementen
hebben als je jouw favoriete spelers wil blijven volgen. De ATP en de WTA
hebben hun eigen streamingdiensten en partners. Ook hier zou een fusie de fans dichter bij de sport kunnen betrekken en houden. Voor de twee organisaties kan schaalvergroting door fusie voordelig zijn. Samen uitzendrechten verkopen, samen naar sponsors trekken. Samen een

databank aanleggen van de naar schatting één miljard tennisfans.

Onder andere Rafael Nadal, Stan Wawrinka, Novak Djokovic, Billie Jean King, Simona Halep, Garbiñe Muguruza zijn het idee van Federer genegen.  Petra Kvitova, de tweevoudige Wimbledon winnares wil wel gehoord worden: “Het is niet de bedoeling dat we opgeslokt worden en afhankelijk blijven van wat de mannen willen. (...) Om te slagen zal er wel hard gewerkt moeten worden. Deze periode is daar ideaal voor.”

Ex-prof Andrea Gaudenzi, de nieuwe baas van de ATP gaat zelfs nog een stap verder. Tegen Italiaanse journalisten zei hij dat het tennis compleet versnipperd is en dat daarom betere structuren, strakkere regels nodig zijn.
Hij wil, voor wie goed luistert, zelfs de Internationale Tennisfederatie graag mee in het bad. Logisch, de vier Grand Slams alleen zijn goed voor bijna 200 miljoen dollar aan prijzengeld, om over uitzendrechten te zwijgen.

Gaudenzi begrijpt ook niet dat tennis niet in de top 20 van de meest verkochte uitzendrechten staat. "Eén miljard fans en niet eens anderhalf procent van de totaal beschikbare TV-tijd wereldwijd, dat is onbegrijpelijk.”

Door de coronacrisis is de eerste toenadering tussen ATP en WTA al gebeurd. Er wordt samengewerkt om de spelers en speelsters die het financieel moeilijk hebben, te helpen. En er is een paar weken geleden een digitaal platform opgericht voor de fans. Maar er is natuurlijk een maar.

De Australiër Nick Kyrgios, altijd klaar voor een stevige uitspraak schoot het idee van een fusie meteen af: “Wij hebben meer fans, meer uitzendrechten, meer prijzengeld. Waarom moeten we dat gaan delen ?”

Andrea Gaudenzi beseft ook dat de basisidee prima is, maar dat de duivel schuilt in de details. Hoe zal het geld verdeeld worden bij een eventuele fusie, is er evenveel zeggenschap voor de vrouwen als de mannen? Wie mag zetelen en beslissen in een eventuele raad van beheer ? Dat soort vragen.

Darren Cahill, de Australische ex-prof die als coach Andre Agassi en Simona Halep naar de eerste plaats op de wereldranglijst leidde kwam in de hele discussie rond de fusie met het beste plan. Hij denkt aan een man zoals de begin dit jaar overleden David Stern. Stern maakte als commissaris de NBA tot een gigantisch succes.

"De huidige generatie spelers, op een paar uitzonderingen na,  heeft geen probleem met gelijk prijzengeld, met gelijke rechten. Zij denken dat we op die manier in de juiste richting stappen. Ik denk dat zo ongeveer iedereen de voordelen van een fusie inziet, dat dit de richting is die we uit moeten."

Dirk Gerlo