Ga naar de inhoud
sporza @school
32. Waarom ze op Wimbledon op gras en op Roland Garros op gravel spelen
31. Waarom spelen we rugby met een eivormige bal?
30. Waarom tennissers de juiste onderbroek moeten dragen op Wimbledon
29. Waarom ze in de VS wel van play-offs houden
28. Waarom protesteren zwarte atleten in Amerika?
27. Waarom Boeren baas zijn in de spionkop
26. Stan Smith is niet alleen een sneaker
25. Waar komt de gevreesde Coopertest vandaan?
24. Waarom vogels en een boeman golfscores bijhouden
23. Hoe snooker een wereldsport werd dankzij de kleurentelevisie
22. Waarom na Ayrton Senna amper nog doden vielen in de Formule 1
21. Waarom we het ontstaan van triatlon aan Eddy Merckx te danken hebben
20. Waarom lopen atleten in tegenwijzerzin?
19. Waarom de Fosbury Flop allesbehalve een flop was
18. De ultieme atleet die niemand kent
17. Waarom heeft tennis zo'n rare puntentelling?
16. Hoe de driepunter voor een revolutie in het basketbal zorgde
15. Waar komt vlinderslag vandaan?
14. Waarom is er buitenspel in het voetbal?
13. 10 opmerkelijke carrièreswitches van olympische atleten
12. Bedrog op de Spelen, meer dan enkel doping
11. Wie is de grootste olympiër? Michael Phelps? Usain Bolt?
10. Ken jij de vliegende huisvrouw of de zwalpende Zwitserse?
9. Hoe kan een mens 3 keer zijn eigen gewicht heffen?
8. Hoe de olympische vlam enkele vredesduiven fataal werd
7. Wist je dat Messi en Neymar olympisch kampioen zijn?
6. Wat heeft gymnastiek met naakte atleten te maken?
5. 5-1 achter in beslissende set en toch olympisch goud!
4. Toen België een topland was in het judo
3. Wat heeft Antwerpen te maken met de olympische ringen?
2. Kan Nina Derwael ook een perfecte 10 turnen op de Spelen?
1. Gaan Olympische Spelen altijd door? Ja, of toch bijna
Proloog: Waarom "valsspeler" Nero de ondergang van de Spelen inluidde en hoe ze toch terugkeerden

Sporza @school #15: waar komt vlinderslag vandaan?

 wo 22 april 2020 09:58

In onze nieuwe reeks van Sporza @school staan vernieuwingen in de sport centraal. Vandaag kijken we naar het ontstaan van de vlinderslag. Wie is er in godsnaam op het idee gekomen om al die sierlijke maar rare bewegingen te combineren in het water?

Van overlevingsslag naar crawl

De oudste zwemslag ter wereld is de schoolslag. Dat komt omdat het een soort overlevingsslag is. Gooi een hond in het water en hij begint automatisch bewegingen te maken die op de schoolslag lijken.

De schoolslag was lange tijd ook de eerste zwemslag die kinderen kregen aangeleerd op school. Vandaar de school-slag. Tegenwoordig wordt, zeker in zwemclubs, vaker de rugslag en crawl als eerste geleerd.

 

In de Oudheid kenden ze naast de schoolslag ook een slag die we met wat goeie wil crawl kunnen noemen. Crawl, afgeleid van het Engels voor kruipen, doet vermoeden dat het om een heel trage zwemslag gaat. Maar eigenlijk is het de snelste zwemslag van allemaal.

zwemmersgrot
Rotstekeningen uit de "Zwemmersgrot" in de Libische woestijn.

De revolutie van Vliegende Meeuw en Tabak

In de 19e eeuw begonnen de Engelsen als eerste met zwemwedstrijden. Vreemd genoeg waren ze de techniek van het crawl-zwemmen met de jaren "vergeten". Enkel schoolslag, een soort rugslag en de nu vergeten zijslag stonden op het programma.

 

Dat veranderde toen in 1844 twee Amerikaanse indianen, genaamd Vliegende Meeuw en Tabak, in een zwemrace in Londen de plaatselijke topzwemmers keer op keer versloegen met "een wilde slag", zoals de lokale kranten het noemden.

 

De Engelsen bleven nog een tijdje koele minnaars van de crawl. In 1875 zwom kapitein Matthew Webb als eerste over het Engelse kanaal, maar dat deed hij bijvoorbeeld wel gewoon met een schoolslag.

 

Toch was de populariteit van crawl als snelste en meest energiezuinige zwemslag onvermijdelijk. Crawl groeide uit tot wat nu algemeen de vrije slag wordt genoemd.

Webb
Kapitein Matthew Webb begint aan zijn onderneming.

Schoolslagexperimenten leiden tot de vlinderslag

Jarenlang bestonden alleen maar de schoolslag, vrije slag en rugslag, maar uit de schoolslag zou nog een 4e techniek ontstaan: de vlinderslag.

 

Schoolslagzwemmers experimenteerden eerst met een nieuwe armbeweging. Als je je armen voortdurend horizontaal in het water houdt, wordt je lichaam afgeremd. Door je armen voortdurend uit het water te zwaaien, ben je plots een stuk aërodynamischer.

 

Vervolgens werd ook geëxperimenteerd met de beenslag. Het was enkele pientere zwemliefhebbers opgevallen dat zoogdieren in het water, zoals walvissen en dolfijnen, hun staart niet van links naar rechts bewegen maar van boven naar onder.

 

Die beweging van boven naar onder werd door zwemmers nagebootst en werd de dolfijnbeenslag genoemd. De Japanner Jiro Nagasawa was vlak na de Tweede Wereldoorlog de eerste topzwemmer die de nieuwe arm- en beenbeweging combineerde. De vlinderslag was geboren.

 

In 1956 stond deze nieuwe zwemslag voor het eerst op het olympische programma en sindsdien is het klavertjevier van officiële zwemslagen volledig: de trage schoolslag, de supersnelle vrije slag, de gespiegelde rugslag en de sierlijke vlinderslag.

Nagasawa
Vlinderslagpionier Jiro Nagasawa

Caeleb Dressel, de huidige wereldrecordhouder op de 100m vlinderslag